
Overvolle etiketten
Om de consument te beschermen tegen misleiding, moeten reclame-uitingen, verpakkingen en etiketten aan een reeks eisen voldoen. "Op de voorzijde van een product moet in één oogopslag duidelijk worden om wat voor product het gaat. Ook het etiket is niet gevrijwaard van regelgeving. De claims- en etiketteringsverordeningen moeten nauwkeurig worden opgevolgd. Thera vindt dat sommige regels wel buitenproportioneel zijn: "Op 13 december 2016 gaat er een nieuwe verordening van kracht (Vo 1169/2011) waarbij de voedingswaarde nog minitieuzer op het etiket moet komen te staan. Bij de wat kleinere producten betekent zoiets dat vrijwel de gehele verpakking straks uit etiket bestaat. De hele productomschrijving moet vaak op luttele vierkante centimeters passen. Dan wordt het voor fabrikanten vrijwel onmogelijk om het product zelf nog op de voorgrond te laten treden". Zorgwekkend, vindt de advocate.
Andere verplichtingen
Het etiket is slechts een onderdeel van het geheel. "Als een product vóór 1997 niet eerder binnen de EU op de markt is gekomen, dan wordt zo'n product geclassificeerd als 'novel food'. Het voedingsmiddel moet dan getoetst worden voordat het op de markt komt, tenzij het gaat om genetisch gemodificeerde voeding of levensmiddelenadditieven. Ook allergenen mogen niet ontbreken. Daarbuiten zijn er nog andere zaken waar men op moet letten. Kindermarketing is uit den boze en ook claims met betrekking tot het gebruik van geografische herkomstbenamingen zijn niet zomaar toegestaan. Zo mag niet elke teler in Nederland zomaar claimen Brabantse Wal asperges, Westlandse druiven of Opperdoezer Ronde te telen."
Misleidende reclame heeft grote gevolgen
Toch komt het nog met enige regelmaat voor dat een fabrikant wordt beticht van misleiding. Soms bewust, even vaak onbewust. Dat kan op twee manieren aan het licht komen. Thera: "De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) krijgt er lucht van, start een case en legt een bestuurlijke boete op. Brengt het product de volksgezondheid in gevaar, dan zijn de gevolgen drastischer: de waakhond kan dan een recall afdwingen of een dwangsom opleggen. Ook kan een consument (of concurrent) bij onvrede over een product het heft in eigen handen nemen en de RCC of de rechter ervan op de hoogte stellen. Het is zeer laagdrempelig om op de RCC af te stappen. Het kost niets en de reactiesnelheid is erg hoog. Deze commissie kan een aanbeveling doen of een alert geven (lees: persbericht uitsturen). Komt het voor de rechter, die feitelijk dezelfde bevoegdheden heeft als de NVWA, dan kan de rechter reageren met een een verbod, terugroepactie of rectificatie."
Disclaimer is redmiddel
Voorkomen is beter dan genezen. Voedingsmiddelenfabrikanten doen er volgens Thera goed aan elke te maken claim zo goed mogelijk te onderbouwen. "Het is daarbij niet onverstandig om de marketingafdeling samen op te laten trekken met de juridische afdeling. Daarmee kan veel gevolgschade worden voorkomen". Een andere methode is 'defensive labeling', waarbij men gebruikmaakt van nietszeggende claims die tegen veel situaties indekken. 'Dit product kan mogelijk alle allergenen bevatten', bijvoorbeeld. De consument is dan gewaarschuwd en kan dan achteraf niet spreken van misleiding. "Disclaimers kunnen een hoop goedmaken". Maar of daar je product nu echt beter van wordt?
Voor meer informatie:
Thera Adam
Kneppelhout & Korthals N.V.
Boompje 40
3011 XB Rotterdam
www.kneppelhout.nl