"De Nederlandse glastuinbouw is toonaangevend en van wereldklasse. Maar om deze concurrentiepositie te behouden, is het noodzakelijk dat de sector moderniseert. Het Werkboek Westland laat zien hoe we gezamenlijk het Westland kunnen moderniseren en ontwikkelen tot een toekomstbestendige greenport", schrijft de Provincie bij de presentatie van het Werkboek Westland.
"De modernisering en herstructurering van het Westlandse glastuinbouwareaal is vanaf 2010 vrijwel stil komen te staan en lijkt nu weer langzaam op gang te komen. Modernisering betekent meer toegevoegde waarde per vierkante meter teeltareaal. Dat betekent per definitie een hogere verdiencapaciteit in de primaire productie. Dat kan bijvoorbeeld door teeltintensivering, teelt in bijzondere nichemarkten of andere afzetmarkten. Modernisering heeft dus niet noodzakelijkerwijs herstructurering tot gevolg. Voor Westland geldt echter, dat gedeeltelijke herstructurering nodig zal zijn voor teeltoptimalisatie. Er is vraag naar goede, snel uitgeefbare kavels van 3 tot 20 hectare. Juist nu de economie weer aantrekt, komen ondernemers af op de clustervoordelen van het Westland, zoals de nabijheid van handel, logistiek en dienstverlening, de nabijheid van de mainport, de kennis en innovatiekracht, en de gunstige uitgangspositie voor de transitie naar duurzame energie (warmte, CO2)."
"Om de modernisering en herstructurering op gang te brengen, moet er letterlijk ruimte worden gemaakt. Het gebied zit op slot. De ruimtelijke lock-in moet worden doorbroken" staat in het rapport. Hiervoor werken de provincie en de gemeente publiek-privaat samen met het Ontwikkelingsbedrijf HOT (Rabobank, Royal FloraHolland en de Federatie Vruchtgroente Organisaties). De gezamenlijke ambitie is om de herstructurering te versnellen tot 50 hectare per jaar.
Om de versnelling te realiseren, wordt op drie punten samengewerkt:
• Identificeren van en inspelen op kansen voor herverkaveling van tuinbouwbedrijven door kavels van stoppende en vertrekkende ondernemers slim te combineren. Het Ontwikkelingsbedrijf zet hiervoor onder meer gebiedsmakelaars in en heeft revolverend kapitaal om snel en slagvaardig op kansen in te spelen. De verwachting is dat dit op korte termijn leidt tot een aantal concrete resultaten, waarbij ruimte is gevonden voor ondernemers met een vraag naar kavels van 10 tot 15 hectare.
• Ruimte vrijspelen voor herverkaveling door uitplaatsen van in de weg staande (bedrijfs)woningen. Hiervoor wordt een mix aan instrumentarium ingezet en doorontwikkeld. Daarbij wordt voortgebouwd op de ervaringen in de Boomawetering en Poelzone. Het gaat om gelijktijdige inzet van handhaving op tegenstrijdig gebruik, beschikbaar maken van uitplaatsingslocaties nabij woonkernen (aanvullend op de benodigde ruimte om de bevolkingsgroei van de kern op te vangen) en (financieel) instrumentarium voor het wegnemen van ruimtelijke blokkades (woningen en watergangen) voor herstructurering.
• Benutten van het momentum waarop zich investeringsdynamiek voordoet. Deze kan vanuit het gebied zelf ontstaan, maar ook gekoppeld worden aan clusters van bedrijven die samen een oplossing zoeken voor bijvoorbeeld collectieve water- en energievoorzieningen (zie de paragrafen 3.6 en 3.7), of aan integrale gebiedsontwikkeling (zie paragraaf 4.5 'versnellen van de doorstroming').