Stabiele markt Italië
Volgens de laatste cijfers over week 37 is de markt voor sla in lijn met de historische data. Alleen de markt voor de Gentile variëteit uit Rovigo was in beweging. Onder druk van het overgrote aanbod van deze sla zakten de prijzen verder.
Na de milde winter van 2015 en de lage vergoedingen voor de kassla, zal de aanplant dit jaar waarschijnlijk lager uitvallen. Dat geldt vooral voor de aanplant van de vroege en herfstteelt. De aanplant voor de winter zal stabiel zijn.
Sla uit Rovigo kampt met een lage vraag en een aanvoer die almaar zal stijgen nu ook de herfstteelt op de markt gaat komen. Ondanks de goede kwaliteit van de sla is de vraag klein. De dalende vraag is mede het gevolg van de hoge temperatuur, waardoor de vraag naar alle slasoorten daalt. Een verandering in temperatuur kan de markt vlot trekken.
Tot enkele jaren geleden was ijsbergsla een groot succes, vooral in de VS. In de laatste tien jaar is de markt voor deze variëteit in Italië ook explosief gegroeid. Import uit Spanje en Noord-Europa domineren de Italiaanse markt. De ijsbergsla is de best verkopende slasoort van Italië en concurreert steeds meer met de nationale Trocadero variëteit. Sicilië is, dankzij het gunstige klimaat op het eiland, de belangrijkste producent in het najaar en de winter. Planten gebeurt tussen augustus en februari. De sla is op de markt tussen november en mei.
Ook in Italië groeit het belang van de vers gesneden sla. Het aandeel van de kroppen sla in het schap neemt af. Italiaanse consumenten kiezen vaker voor de vers gesneden salade, wat betekent dat er naast een verse salade ook veel informatie mee naar huis gaat.
Nederlandse sector kampt met problemen
Waar de ijsbergsla veertig jaar geleden een onbekende slasoort was, is het tegenwoordig niet meer weg te denken uit het schap. De laatste jaren lijkt er echter een lichte daling ingezet. Die daling wordt veroorzaakt door een groeiend marktaandeel van andere slasoorten, zoals de Lollo Biondo en Rosso en Little Gem. Dankzij speciale verpakkingen die de houdbaarheid van de sla verlengden kon Nederland zo'n tien jaar geleden investeren in de export naar verre bestemmingen. Nieuwe exportmarkten die hierdoor binnen bereik kwamen, waren Dubai, Qatar en Saoedi-Arabië.
De afzet van ijsbergsla verloopt moeizaam. Hoewel de Nederlandse aanvoer stabiel is, heeft de markt last van het buitenlandse aanbod. In omringende landen zijn de oogsten gelukt, waardoor landen als Scandinavië, Duitsland en Polen nog zelfvoorzienend zijn. Ook de Britse markt, die de laatste tijd nog wel wat afnam, is weggevallen. Daardoor ligt de prijs rond de 2,50 euro. De weersverandering kan wellicht kansen bieden in export naar landen binnen Europa. Het Nederlandse areaal ijsbergsla staat al jaren tussen de 2.500 en 3.000 hectare.
De bedekte teelt in Nederland en België wordt gekenmerkt door schimmelproblemen. In de kassen zijn er fusariumproblemen. Dit is een probleem van de laatste drie jaar. In eerste instantie werden kwekerijen in regio Barendrecht en Westland getroffen, maar inmiddels is de schimmel ook opgedoken in Zeeland en zelfs in België. In totaal zijn circa 25 bedrijven besmet en eigenlijk betekent een besmetting einde teelt. De schimmel verspreidt zich namelijk steeds verder de kas in en een middel er tegen is nog niet gevonden. Mede hierdoor is er momenteel een tekort aan kassla, met bijbehorende gunstige prijzen, en zal het areaal naar verwachting krimpen.
Een oplossing voor de fusariumproblematiek in de sla zou het telen op water kunnen zijn. In Nederland bouwde Van Dijk vorig jaar een productielocatie op water (5 ha, Siberië). Daarnaast zijn Deliscious en Boer en den Hoedt al langere tijd actief hierin. In België staat eind dit jaar 22 hectare NGS: teelt op water met goten. De teelt op water is zandvrij en kan kwalitatief nog verder verbeterd worden door bijvoorbeeld te belichten met LED. In de Europese slamarkt lijkt voor dit soort innovaties en kwaliteitsproduct ook ruimte te zijn. Convenience product rukt in rap tempo op en waar de Britse conveniencemarkt al een volwassen stadium bereikt heeft, is in bijvoorbeeld Duitsland nog veel ruimte voor groei.
Belgen kiezen voor convenience
De Belgische veldslamarkt is dit jaar rustig. De laatste maanden tekenden zich door lage prijzen, maar de afgelopen week was een kleine opleving te zien. Het voorjaar, tot in juli, waren de prijzen goed, met zelfs uitschieters tot 7 euro. Daarna kwamen de prijzen in een neerwaartse spiraal, maar krabbelde deze week weer op naar 1,50 euro. De druk op de markt wordt mede veroorzaakt door een grotere teelt in Italië. Beide landen richten zich op dezelfde exportmarkten.
Een markt waar de veldsla wel groei laat zien is, zoals dat in België genoemd wordt, het vierde gamma. De verse salades zijn bezig met een opmars en het volume dat voor deze producten wordt verwerkt stijgt de afgelopen jaren.
Britse sector profiteert van nazomer
De Britse slamarkt plukt de vruchten van de lange nazomer. De ongebruikelijk warme septembermaand, met veel zonuren heeft de vraag naar sla doen stijgen. Een handelaar noemt het seizoen "interessant". De aanvoer van sla kon de vraag goed bijbenen. In de komende weken komt de Spaanse aanvoer op de markt, maar vooralsnog is er voldoende Britse sla.
Voor de telers was het wel een zwaar jaar. Het was heet toen het koel had moeten zijn en koel toen het warm had moeten zijn. Daarnaast viel er veel regen, vooral juni was een natte maand. Ook de Brexit kan in de toekomst problemen veroorzaken. Als arbeidsmigranten niet meer toegelaten worden tot de Britse arbeidsmarkt, overweegt een grote slateler om de productie dan maar te verhuizen naar Polen of Spanje. De vraag naar Little Gem zit in de lift, hoewel de ijsbergsla de laatste tijd ook weer in trek komt doordat de prijzen gedaald zijn.
Spanje vreest watertekorten
Murcia heeft met 70 procent van de slateelt verreweg het grootste aandeel in de export. Spanje exporteert op jaarbasis zo'n 502.000 ton sla, goed voor 423 miljoen euro. Naast de binnenlandse markt, is Duitsland een grote afzetmarkt. Dat land neemt gemiddeld één op de vier kroppen sla af. De Duitse markt is goed voor 186.000 ton sla, of 156 miljoen euro. Tweede is Frankrijk met 16 procent van de export (115.500 ton, 104.000 euro). Verenigd Koninkrijk staat derde met 115.200 ton en 102 miljoen euro. Van de export blijft 95 procent binnen de EU. Voor de overige 5 procent zijn de belangrijkste markten Zwitserland (37.000 ton), Wit-Rusland (20.000 ton) en Saoedi-Arabië (5.990 ton).
Door een vroege start vorig jaar, met hele lage prijzen, eindigde het seizoen met een tekort, wat de verliezen gedeeltelijk compenseerde. Het areaal bestaat vooral uit ijsbergsla, maar er is een trend om meer variëteiten aan te planten. De slamarkt is echter niet zo positief, waardoor er met een dalende productie rekening gehouden wordt. Andere soorten, zoals de Romaine, doen het beter. Dat product groeit.
Voor het volgende seizoen is er geen drastische verandering in areaal verwacht. De watervoorziening zal in sommige regio's wel een wissel trekken op de productie. Tekorten zullen leiden tot veranderingen in productiegebieden. Naar verwachting zal de productie ook verhuizen naar buiten Murcia. Daar spelen echter weer andere uitdagingen, zoals de weertypen.
Israël importeert geen sla
Door een stabiele aanvoer van lokale telers is de markt in Israël robuust. De prijzen zijn stabiel. In een normaal jaar is alle sla die beschikbaar is in het land geteeld. Gemiddeld worden er 30 miljoen kroppen sla per jaar geconsumeerd in het land, dat komt overeen met zo'n 80.000 ton. Een krop sla kost gemiddeld 1 euro, maar de prijs kan schommelen tussen de 0,50 tot 2 euro.
Door de grote vraag en het warme weer wordt de sla in kassen of tunnels geteeld, waardoor enige klimaatbeheersing mogelijk is. De slatelers liggen verspreid over het land, met de grootse concentratie in de zuidelijke kustregio. Op jaarbasis is de markt goed voor 17 miljoen euro omzet voor alle telers samen.
Op consumenten niveau heeft sla de laatste jaren een opmars gemaakt. Voorheen was het geen basisingrediënt voor salades, maar dat is veranderd. De belangrijkste variëteiten zijn Romaine en ijsbergsla. Daarnaast is Eikenblad sla en rode sla goed beschikbaar in vrijwel elke supermarkt.
China: Bedekte teelt in opmars
De slateelt in China is vooral geconcentreerd in de provincies Yunnan en Hainan in het zuiden van China. Daar wordt de sla in de volle grond geteeld. De bedekte teelt wint wel aan terrein, vooral ingegeven door een groeiende angst voor vervuiling en een beperkt landbouwareaal. De belangrijkste rassen zijn de ijsbergsla, Chinese sla, rode sla en Romaine. De consumenten kiezen nog vaak voor de kroppen sla, maar de convenience markt krijgt ook steeds meer voet aan de grond.
Californische sla beconcurreert door thuisteelt
De slateelt in Californië is vooral geconcentreerd in de centrale kuststrook. De komende weken zal het vooral deze regio zijn die aan de markt is. Daarna verschuift de productie verder land inwaarts en naar het zuiden. De productie is stabiel. Er waren wel enkele pieken in de temperatuur, maar die duurden niet lang genoeg om de productie parten te spelen.
De vraag naar de sla is laag tot gemiddeld. Naar verwachting zal de vraag stijgen nu de herfst begint. De trend om meer zelf te telen heeft een 'hap' genomen uit de vraag naar de Californische sla. Als de productie van thuisteelt in de komende tijd afneemt, zal de vraag naar de Californische sla in de komende tijd toenemen.
Mexico investeert in slateelt
De hydropinic slamarkt in Mexico is in de afgelopen jaren vertwaalfvoudigd. Hoewel er veel sla geteeld wordt, een teler vertelt dit jaar 25 miljoen kroppen te willen oogsten, is de export niet heel goed ontwikkeld. Dezelfde teler geeft aan dit jaar een pilot te starten met supermarkten in de VS. De sector kijkt naar nieuwe irrigatiesystemen. In delen van het land wordt 80 procent van het water gebruikt voor de landbouw. Met duurzame irrigatiesystemen moet dat verminderd worden. Volgens een rapport staat de totale productie van het land op 330.000 ton per jaar. De belangrijkste productieregio's zijn: Guanajuato (26% - 106.309 ton), Zacatecas (20% - 80.606 ton), Puebla (14% - 56.206 ton), Aguscalientes (13% - 54.535 ton) en Queretaro (5% - 20.696 ton).
Elke week publiceren FreshPlaza en AGF.nl een overzicht van de marktsituatie van een product in een wereldwijde context. Met deze artikelen willen we een beeld geven van een wereldmarkt, die steeds kleiner wordt door de globalisering. Volgende week staan granaatappelen centraal.