Tuinbouw vreest vooral koersdaling na Brexit
Britse komkommersector
Als teeltadviseur komt Jaco Kieviet veel over de vloer bij de Britse komkommertelers. Die hebben eigenlijk ook nog geen idee wat de gevolgen van de Brexit zullen zijn. "Aan de ene kant is de Britse komkommersector afhankelijk van Nederland. In het VK wonen veel meer mensen dan in Nederland, maar staat toch maar 1/5e van het Nederlandse komkommerareaal. In de regel komen ze altijd wat komkommers tekort." Dat tekort werd voorheen vooral opgevuld met Nederlands product – maar het Spaanse product is de laatste jaren in opkomst. Daarmee kunnen supermarkten elkaar op prijs beconcurreren. "Bij winkels als Aldi en Lidl liggen ze jaarrond voor dezelfde prijs in het schap. Bij Tesco ook. Die prijs is 39 penny."
De gevolgen van duurder importproduct kunnen twee kanten op gaan. "Als retailers blijven vasthouden aan de prijsstrategie, kan het zijn dat de Engelse telers minder voor hun product krijgen om het duurdere importproduct te compenseren." Anderzijds: als het importproduct duurder wordt en er een voorkeur voor lokaal product heerst, kan de Britse tuinbouw juist een impuls krijgen. "Als de voorkeur voor lokaal product groot genoeg is om de telers een kans te geven. Maar, je ziet dat de discounters enorm zijn gegroeid. De consument is anders gaan denken en daar spelen ze aardig op in. Die komkommers komen voor een groot deel van het jaar al uit Spanje."
Koersverschil en kassenbouwers
Kassenbouwer Certhon is de laatste jaren steeds actiever op de Britse markt. Voor de lokale productie worden er behoorlijk wat kassen gebouwd. Jaarlijks levert het Certhon een aantal projecten op. "De Brexit heeft ons dan ook veel bezig gehouden", vertelt Jeffrey van de Sande. "Niemand weet echt wat er gaat komen. Een deel van de gevolgen zullen ook pas over 1 of 2 jaar komen." Voor de korte termijn ziet hij wel dat de devaluatie van de pond een belangrijk onderwerp is. "Klanten geven aan dat een koersdaling ingecalculeerd is – maar wel tot een bepaalde hoogte. Een verschil tussen 1,40 vorig jaar 1,25 is nog binnen de perken. Maar een devaluatie van meer dan 10% kan problemen op gaan leveren." Het levert onzekerheid op, ook voor bedrijven die overwegen te investeren. "Iedereen, ook in Engeland, lijkt meer gebaat te zijn bij rust in de markt."
Valutarisico's
Ook bij Bom Group hebben ze het referendum in de gaten gehouden. De Britse tuinbouw is de laatste jaren sterk in ontwikkeling en het marktaandeel van Bom is flink gestegen. Kortgeleden werden er nog twee nieuwe projecten genoteerd. "Voor de huidige projecten zijn de valutarisico's afgedekt", ziet Ton Versteeg, "maar er wordt een verdere daling van de koers verwacht. Dan worden voor de Britten importproducten, dus ook onze kassen, een stuk duurder." Afhankelijk van de gemaakte handelsafspraken kunnen daar na de Brexit nog importheffingen bovenop komen. "Maar dat hoeft niet te gebeuren: Ook met de VS is er (nog) geen vrijhandelsverdrag, en daar doen we ook veel zaken mee. Ook hebben sommige landen exportvrijstellingen op agrarisch gebied."
Het scheelt bovendien dat de meeste partijen in de glastuinbouw op de Britse markt Nederlands zijn. De concurrentie komt voor de toeleveranciers in veel mindere mate van de lokale partijen. En gelukkig, ziet Versteeg, is Bom Group wereldwijd actief. "We hebben een goed marktaandeel in het VK, maar zijn actief in meer dan 25 landen. Verder kan het proces van uittreding nog wel twee jaar gaan duren." Maar vooralsnog doet de onzekerheid de sector geen goed. "De kans is aanwezig dat daardoor investeerders voorlopig de hand op de knip houden. Dat zagen we ook in Rusland, toen wederzijdse boycotten van kracht werden waardoor de koersen inzakten en kredieten niet meer beschikbaar waren."
Gevolgen beperkt
Royal Brinkman exporteert als toeleverancier behoorlijk naar het Verenigd Koninkrijk, maar importeert ook product. Bovendein heeft het bedrijf een Britse vestiging.
"Door dit besluit treedt er wel een onzekere factor op in de handel met het Verenigd Koninkrijk", ziet ook directeur Jan Schuttrups. "De mogelijke impact hiervan is nu nog niet echt te voorspellen. Onze verwachting is niet te somber, de gevolgen zullen voor ons beperkt zijn."
Britse telers
Maar wat vinden de Britse glastuinders van de uitkomst van het referendum? Volgens Lee Stiles van de Lea Valley Growers Association, een tuinbouwgebied dat meer dan 1000 directe arbeidsplaatsen biedt en jaarlijks voor mee dan 1 miljard pond aan paprika´s en komkommers verbouwd, zal de EU uitreding van het Verenigd Koninkrijk mogelijk in een groot tekort aan arbeid resulteren. "De Britse tuinbouw is grotendeels afhankelijk van arbeidsmigranten, hoe zeer we ons best ook doen om meer Britten in de kassen in de kassen aan het werk te krijgen. Het is nog maar de vraag in hoeverre dat de arbeidsmigranten nog kunnen werken in de kassen als we geen onderdeel meer uitmaken van de EU.'
Daarnaast zijn de telers in de Lea Valley ook bang voor het effect van de Brexit op de import van hun uitgangsmaterialen. "Het seizoen loopt weer ten einde in oktober en het is nog maar de vraag hoe makkelijk we straks onze zaden, planten, substraatmatten en andere teeltbenodigdheden kunnen importeren. We weten niet of we straks nog net zo makkelijk al deze spullen uit Nederland kunnen importeren. De prijzen zullen hoe dan ook wel toenemen."
"Gewend aan valutaschommelingen"
De Britse fabrikanten van tuinbouwbenodigdheden reageren kalm, maar zijn op hun hoede. "We doen al jaren zaken met markten met andere valuta buiten de EU dus we zijn inmiddels wel gewend aan valutaschommelingen, en we hebben dan ook geleerd om onze inkopen en verkopen goed te balanceren", verteld Shakir al-Zaidi van Russell IPM, een ontwikkelaar van geïntegreerde gewasbescherming. "We zijn voorbereid, maar er zullen ook bedrijven zijn die hun zaakjes minder goed op orde zijn. Er zullen op de korte termijn ook ongetwijfeld wat problemen komen met de inkoop van onze ruwe materialen omdat andere landen waarschijnlijk hun prijzen laten stijgen door de waardevermindering van de pond. Maar op de lange termijn zal de situatie zijn stabiliteit wel weer hervinden."
Al-Zaidi vreest ook niet voor de vele migranten die in zijn productie werken. "Vanmorgen toen ik op de zaak kwam heb ik eerst alle werknemers een e-mail gestuurd om ze te vertellen dat hun loopbaan binnen ons bedrijf is veilig gesteld, ongeacht hun afkomst of achtergrond. Wat de gevolgen voor het migratie beleid ook zal zijn, we zullen de carrières van onze werknemers beschermen. "
Tweede exportmarkt
Gert Mulder van het GroentenFruitHuis betreurt de Brexit. "Maar we hopen dat de handelsbetrekkingen tussen beide landen, die de afgelopen jaren zorgvuldig zijn opgebouwd, hier niet onder lijden. De Nederlandse en Britse markt zijn jaren nauw aan elkaar verbonden. Het Verenigd Koninkrijk is de tweede exportmarkt voor Nederland. Over en weer is er veel vertrouwen in de handelsrelaties tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland. De beslissing gaat over de invloed van Brussel. Laten we alle dingen die goed geregeld zijn voor wat betreft de handelsbetrekkingen met het Verenigd Koninkrijk vooral behouden."
"Er kunnen ook kansen zijn"
Ook vanuit de handel komen de reacties binnen. "Ik had deze uitslag niet verwacht", vertelt Marcel Paul, commercieel directeur van QPI. "Ik heb heel wat mensen gesproken in het Verenigd Koninkrijk, maar daar zat niemand bij die voor de 'exit' was. Voor iedereen komt de uitslag volslagen onverwachts. Wat me wel verbaast is dat het gedurende de campagne nauwelijks gegaan is over echte argumenten, maar puur over sentimenten. De campagne had niets te maken met de economie of om zaken waar het echt om draait." Toch is hij absoluut niet bang voor de gevolgen. "Op korte termijn zal er helemaal geen verschil zijn. De koersen van de markt zijn voor iedereen hetzelfde. De pond fluctueert en verschilt nu in waarde fors van de dollar, maar de euro is ook gedevalueerd. Toen we 18 jaar terug met QPI van start gingen, kochten we Nederlandse tomaten in guldens op de klok, vervolgens verkochten we die in ponden in Engeland, dat had meer variabelen als nu. Wij zijn er vrij laconiek onder. Alles wat we doen, is goed afgedekt, alleen exporteurs die dat niet hebben gedaan, zitten nu op de blaren."
Daarbij gaat het minstens twee jaar duren voor men eruit is met de onderhandelingen. "Maar ook daarna verwacht ik voor de AGF-export naar het Verenigd Koninkrijk geen verschil. Meer dan de helft van het voedsel wordt geïmporteerd en die behoefte aan voedsel blijft. Daarom verwacht ik ook geen importheffingen, zoals Noorwegen die heeft. Wij zitten goed verweven met een aantal klanten en een moederbedrijf in het Verenigd Koninkrijk. Op het moment dat de export echt ingewikkeld zou worden, zie ik voor ons bedrijf alleen maar voordelen. Gevolg voor de langere termijn kan zijn, als de EU de sancties met Rusland handhaaft, dat Engeland wel mag exporteren. Wij telen zelf het één en ander in het Verenigd Koninkrijk en dat kan zelfs nog wel kansen geven."
Lees hier reacties van de AGF-handel
Publicatiedatum: 24-6-2016
Auteur: Arlette Sijmonsma en Boy de Nijs
Copyright: www.agf.nl