Zwitserland: nieuwe variant Cladosporium doorbreekt resistentie
Bladvlekkenziekte bij de tomaat (Foto: Vincent Michel, Agroscope)
De bladvlekkenziekte wordt veroorzaakt door de schimmel Cladosporium fulvum. Typisch voor de ziekte zijn de fluweelachtige donkere vlekken die op de onderkant van de bladeren ontstaan. De ziekte wordt in eerste instantie in bedwang gehouden door de teelt van resistente rassen. Dat de ziekte sinds enkele jaren weer vaker optreedt, wijst erop dat de resistentie van de rassen die voorhanden zijn niet meer voldoende is.
De resistentie tegen de bladvlekkenziekte wordt door afzonderlijke genen veroorzaakt. Deze worden als Cf-genen (voor Cladosporium fulvum) aangeduid. Een dergelijk gen werkt als een slot dat voorkomt dat de schimmel in de plant kan binnendringen. Om als schimmel toch binnen te kunnen dringen, moet voor hem het juiste avirulentie-gen voorhanden zijn, de sleutel tot het slot. Totdat er een passen avirulentie-gen in de ziekteverwekker voorkomt kan één enkel gen de tomaten perfect beschermen.
Onderzoek in heel Zwitserland
De toename van de bladvlekkenziekte in de afgelopen jaren liet vermoeden dat er in Zwitserland schimmelsoorten met nieuwe avirulentie-genen zijn opgedoken. Om hierover duidelijkheid te krijgen werd er in 2014 nader onderzoek gedaan naar Cladosporium fulvum-stammen. Aangetaste bladeren werden vanuit verschillende regio's in Zwitserland naar het Agroscope-laboratorium in Conthey gestuurd. Daar werd de schimmel geïsoleerd en naar de universiteit Wageningen gestuurd om daar te bepalen welke avirulentie-genen in de schimmel voorhanden zijn. Alle twaalf onderzochte schimmelstammen vertoonden het avirulentie-gen Avr-2. De geïsoleerde stammen die tot nu toe resistent waren bevatten bovendien het Avr-9 gen. Dit is niet verwonderlijk, aangezien de resistentie van deze soorten gebaseerd is op het resistentiegen Cf-9. De stammen met de combinatie Avr-2 en Avr-9 werden ingedeeld in variatie 2.9. Schimmelstammen die tot dit ras behoren werden geïsoleerd uit monsters uit de kantons Basel-Landschaft, Freiburg en Thurgau. Dat wijst erop dat het nieuwe ras in heel Zwitserland voorkomt.
Nieuwe resistente rassen
Een mogelijke bestrijding van de bladvlekkenziekte is de inzet van beschermingsmiddelen. Momenteel zijn er echter maar weinig werkzame stoffen tegen deze ziekteverwekker toegelaten. De interessantere oplossing van dit probleem is het inkruisen van nieuwe resistentie-genen zoals Cf-13, Cf-19 en Cf-23. Wanneer deze nieuwe rassen ook op andere gebieden aan de eisen van de moderne tomatenteelt voldoen, is deze oplossingsaanzet zeker de meest veelbelovende.
Bron: Agroscope