In Nederland is een milieubewuste teelt in de groentesector al decennialang een begrip. Ook bij de siergewassen kan deze manier van telen zich al jarenlang in een toenemende populariteit verheugen. "Naast een bewuste keuze van de tuinbouwondernemer, bijvoorbeeld voor de te behalen milieuwinst of het gekozen marketingconcept, is vaak resistentie van plagen tegen de toegelaten middelen een reden geweest om hier voortvarend mee aan de slag te gaan", zegt Herbert Stolker, consultant GreenQ. "Wereldwijd neemt het besef toe dat het werken in de land- en tuinbouw aan een gezond en veilig product, met de inzet van zo weinig mogelijk middelen, bijdraagt aan een lagere milieubelasting van met name het oppervlaktewater."
Welke mogelijkheden zijn er om, naast het gebruik van biologische bestrijders, te komen tot een nog schoner (residuvrij) en veiliger product?
Weerbaar telen
Het uitgangspunt in geïntegreerde gewasbescherming is om maximaal gebruik te maken van biologische bestrijders en dat van chemische correctiemiddelen tot een minimum te beperken. Stolker: "Als de plaag uit de hand dreigt te lopen, is een correctie nodig. Maar deze correcties zien veel telers tegenwoordig als een 'noodzakelijk kwaad' om erger te voorkomen. Hoe komen we hier van af?" Een nieuwe ontwikkeling is om de gehele teelt alleen biologisch te bestrijden en zo te komen tot een residuvrij product. Naast een juist gebruik van de biologische mogelijkheden, zoals goed scouten en op tijd bestrijders introduceren, vindt Stolker het zogenaamd weerbaar telen een goede denkrichting. "Eigenlijk is het idee al eeuwenoud: maak de plant sterk, weerbaar en deze zal minder vatbaar zijn voor ziekten en plagen. Hierbij zijn er verschillende nieuwe mogelijkheden en denkrichtingen die veelbelovend zijn, zoals een positief bodemleven en plantweerbaarheid."Positief bodemleven
Gezonde wortels zorgen voor een goede opname van water en voedingsstoffen en geven een sterke groei. Maar naast gezonde wortels is er steeds meer aandacht voor evenwicht tussen goede en slechte organismen rondom de wortels. "We kennen waarschijnlijk allemaal de voorbeelden van een explosie van één ziekte of plaag in een steriele wortelomgeving. Bijvoorbeeld na het stomen van de grond of na een volledige schone start in een nieuwe steenwolmat. Door positieve organismen in de grond of substraat te brengen, kan er aan een evenwicht worden gewerkt", aldus de consultant. Voorbeelden hiervan zijn de introductie van aaltjes in de grond als bestrijders van larven en poppen van schadelijke insecten of het gebruik van de Trichoderma-schimmel tegen bodempathogenen.Plantweerbaarheid
Nu de plant met gezonde wortels in een evenwichtige bodem opgroeit, is de gedachte dat deze in staat moet zijn om voldoende van de noodzakelijke hoofd- en sporenelementen op te nemen. En toch blijkt dit niet altijd het geval te zijn. Een oud beproefd recept is dan om bespuitingen uit te voeren met bladmeststoffen. Stolker: "Deze aloude methode heeft weer hernieuwde belangstelling. Want wat blijkt, door bespuitingen met bladmeststoffen stijgen de gehaltes van bepaalde elementen in het blad tot betere waardes, die met plantsap analyses zijn te meten, en de plant wordt meer weerbaar." Producten die als bladmeststof in de handel zijn, hebben geen toelating nodig als gewasbeschermingsmiddel. Let echter wel op dat veel van deze middelen niet zijn toegelaten binnen de gecertificeerde biologische teelten.Residuvrij telen
"Met weerbaar telen hebben we een mooie methode in handen als extra instrument om te komen tot residuvrij telen. Naast de genoemde milieuwinst is deze manier van werken een unieke tool om te gebruiken als unique selling point in de marketingstrategie", laat de consultant weten. Tijdens zijn bezoeken aan telers buiten Nederland merkt hij dat deze manier van telen al wordt opgepakt. In Nederland hebben we de gevestigde naam de concurrentie altijd een slag voor te blijven. Laat deze kans niet liggen en ga er vandaag nog mee aan de slag door op zijn minst na te denken over weerbaar, residuvrij telen als marketingtool."Bron: Glastuinbouw Waterproof, door Harry Stijger