Het oppervlaktewater van de glastuinbouwgebieden bevat teveel nutriënten en resten van gewasbeschermingsmiddelen. De komende jaren moet de waterkwaliteit fors verbeteren. Als daar geen verbetering in optreedt, zal vanaf 2018 een groot aantal middelen bij de toelating en herregistratie verdwijnen. "Telers moeten dit echt oppakken", zegt Nico van Ruiten op het Water Event. "Anders schieten we in eigen voet en houden we steeds minder gewasbeschermingsmiddelen over. Middelen die we hard nodig hebben voor de correcties in geïntegreerde systemen."
De voorzitter van LTO Glaskracht Nederland is groot voorstander van een regionale aanpak om de doelstellingen te halen, waarbij afspraken met de waterschappen moeten worden gemaakt. Een goed voorbeeld hiervan noemt hij het plan van de Bommelerwaard voor de aanleg van een tweede rioleringsstelsel om het restwater van bedrijven naar de rioolwaterzuivering af te voeren. Het waterschap ontdoet het water dan eerst van de gewasbeschermingsmiddelen en het vervolgens in de reguliere waterzuivering zuivert van meststoffen. "Het is een uniek systeem dat de glastuinbouw in dat gebied in één klap emissievrij maakt en de doelstelling wordt gehaald."
Onderzoek
Margreet Schoenmakers, programmamanager Water bij LTO Glaskracht Nederland, lichtte het onderzoeksprogramma van de publiekprivate samenwerking Glastuinbouw Waterproof toe. "We hebben een enorme opgave liggen om in eerste instantie de hoeveelheid emissie van gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater te beperken en uiteindelijk ook de meststoffen. Dat is nodig voor de 'licence to produce' en het behoud van het middelenpakket." LTO Glaskracht Nederland werkt hiervoor samen met overheden en milieuorganisaties binnen het Platform Duurzame Glastuinbouw. Hier is een stappenplan opgesteld met betrekking tot het nodige onderzoek, veelal uitgevoerd door Wageningen UR, en de ontwikkelingen tot 2027 om nagenoeg de nulemissie te behalen. "Afgelopen maandag is het onderzoeksplan voor 2015 ingediend bij EZ voor financiering."Ellen Beerling van Wageningen UR Glastuinbouw vertelde twee sporen te volgen om tot een duurzame glastuinbouw te komen. Op korte termijn is dat het verbeteren van de huidige teelstsystemen door de knelpunten op te lossen om de emissies te minimaliseren. Voor de lange termijn is dat het herontwerpen van teeltsystemen met een nulemissie. "Om duurzaam te telen, gaan we vanuit het gewenste toekomstbeeld terugredeneren naar het pakket van eisen voor een nieuw teelsysteem", aldus Beerling.
Middelen langer in systeem
Jan Hulst van Bayer Crop Science verteld in een workshop over gewasbeschermingsmiddelen, dat die veel langer blijven hangen in het systeem dan is aangenomen. "De veronderstelling dat er bij spuiten geen middelen in het drainwater komen, kloppen niet. Bij chrysant duurt het langer voordat middelen doorsijpelen, maar ze worden wel gevonden. De lozingen zijn meestal geen opzet, maar onwetendheid van wat er allemaal gebeurt in het watersysteem." Hij gaf de volgende tips om dit te voorkomen: geïntegreerd telen; corrigeer een haard en geen bosbrand; alleen daar toepassen waar het probleem zich bevindt; afwisselen met middelen waarbij de blokbespuitingen ter discussie staan.Erik van Os, onderzoeker bij Wageningen UR Glastuinbouw, gaf aan dat de toepassingstechniek invloed heeft op het percentage middel in het water. Bij het meedruppelen van gewasbeschermingsmiddelen is het percentage in het drainwater hoger dan bij spuiten of foggen van middelen. "Door meer te werken met een hoeveelheid grammen per hectare en niet met een bepaalde concentratie in de spuitvloeistof, zorgt ervoor dat er minder middel wordt toegepast. Dat kan ook door minder volume te spuiten." De onderzoeker pleit ervoor om filterspoelwater te hergebruiken en goed gietwater (zonder natrium) te gebruiken, waardoor minder spuien nodig is.
Gebiedsgerichte projecten
Om duurzaam om te gaan met water zijn verschillende projecten van start gegaan. In het project AquaReUse in Bleiswijk, dat in aanbouw is, zal volgend jaar afvalwater worden verzameld en gezuiverd tot gietwater kwaliteit. Tien glastuinbouwbedrijven leveren het afvalwater aan en nemen het ook af. Hierdoor ontstaat een gesloten waterketen, wat beter is voor het milieu en bovendien een besparing in de kosten oplevert voor overheden en bedrijven.Het project Glas Zuiver Water in Emmen is een proeftuin voor biologische zuiveringssystemen in de glastuinbouw. In het pilotproject, dat volgende week van start gaat, wordt gebruik gemaakt van natuurlijke systemen die elkaar in de werking overlappen en versterken. Planten, schimmels en actieve nemen de nutriënten op en breken de chemicaliën af.
Bron: LTO Glaskracht Nederland