seminar financieringskansen in de glastuinbouw:
"Ook in financiering ondernemerslef tonen"
De organisatie van het seminar Financieringskansen in de Glastuinbouw was een coproductie van glastuinbouwgebied Californië, Gipmans Planten, Maurice Kassenbouw en tuinbouw totaalleverancier Mertens.
'Geld genoeg'
Volgens Mathijs Bouman kickt Nederland af van de bankenverslaving. In zijn visie trekt de Nederlandse economie voorzichtig aan. We zijn uit de recessie, maar alles is relatief, nadat het zo slecht is geweest als de afgelopen jaren. De kredieten aan bedrijven bijvoorbeeld dalen nu pas. De 'credit crunch' is dus niet in 2008/9 geweest, maar nu. Het probleem na vijf jaar recessie is dat we de groei nu niet kunnen financieren. De banken zeggen dat dit komt door de slechte kredietaanvragen. Voor bedrijven met voldoende eigen vermogen en een goed onderbouwd plan staan bankiers naar eigen zeggen echter graag klaar. Maar ze hebben natuurlijk te maken met aanbodrestricties, zoals verscherpt toezicht en het afboeken van slechte leningen. Bovendien hebben ze van bepaalde sectoren, waaronder ook de glastuinbouw, al te veel op de balans staan. Zelfs met een goed plan heb je dan weinig kans meer bij de reguliere banken. En die hangen al min of meer aan het infuus van de kapitaalmarkt, door het financieringsgat als gevolg van het feit dat we veel minder sparen dan we aan hypotheken uitgeven. Toch is er geld genoeg, aldus Bouman. Het saldo op de lopende rekening van Nederland bedroeg bijna € 60 miljard in 2012. Pensioenfondsen beleggen 280 miljard euro in de EU en 545 miljard in de rest van de wereld, dat is samen zes keer zoveel als de 135 miljard euro in Nederland. Maar ook hier worden de beleggers nu wakker.
'Doe het zelf!'
Langzaam maar zeker ziet Mathijs Bouman een transitie van de bank naar de kapitaalmarkt. Als je 'iets speciaals met tomaten doet wat niemand kan', kun je dus ook beter deze kant op gaan. Er zijn voldoende alternatieven voor de bank. Mooie voorbeelden zijn de MKB-investeringsfondsen, initiatieven van banken en verzekeraars, zoals Ondernemend Oranje Kapitaal Fonds van Jan Hommen van ING. Voor kleine partijen heb je microfinancieringen zoals Qredits. Crowdfunding wordt misschien nog wel iets, maar is vooralsnog te weinig gereguleerd. Wat vooral toekomst heeft, is de kredietunie. Er is een Vereniging van Kredietunies in Nederland, met een accreditatie bij de Nederlandsche Bank. Deze maakt het mogelijk voor bedrijven binnen een sector of regio om aan elkaar geld te lenen. Vandaar de oproep aan zijn gehoor: 'Richt zelf een Kredietunie op voor de glastuinbouw in Noord-Limburg! En bekijk daarnaast de leukste mogelijkheid voor een MKB'er en dat is: zélf de kapitaalmarkt op gaan via het uitschrijven van verhandelbare obligaties. Er zijn al beurzen, zoals NPEX, die fungeren als backoffice voor de handel in bedrijfsobligaties. Dat maakt het interessanter voor geldschieters. Het staat hier allemaal nog in de kinderschoenen, maar het hangt voor een belangrijk deel van de ondernemers zelf af hoe snel en hoe serieus we hiermee verder komen.'
'De Bank De Baas'
De stelling van een goed onderbouwd plan werd onderschreven door de tweede spreker, Fons Huijgens. Om te beginnen, constateerde hij dat de crisis zich eigenlijk al vóór 2008 afspeelde. Toen lieten we ons door de banken financieringen verstrekken tot 120% 'om leuke dingen te doen'. Daarvan zitten we nu met de gebakken peren. De banken zitten nu 'op slot' en dat zal naar verwachting van deze adviseur nog wel tot 2020 duren. Ook hij doet een appél op het ondernemerslef. Durf als ondernemer zelf de regie te voeren. Dit heet 'reversed accountmanagement'. Bepaal zelf wat je speelveld is en hoe je hierop kunt winnen met welk soort kredieten. Dan ben je volgens het door hem ontwikkelde model 'De Bank De Baas'. Als basis voor dit model dienen dezelfde richtlijnen die de banken hanteren bij de aanvraagprocedures voor bedrijfskredieten. Banken willen namelijk een compleet informatiememorandum dat aansluit bij hun systeem van risicodenken. Een ondernemer denkt vanuit kansen en mogelijkheden, maar een bank denkt vanuit risico's. Door hierop te anticiperen, heeft de aanpak van 'De Bank De Baas' in de afgelopen zeven jaar honderd procent gescoord met de begeleiding van financieringsaanvragen.
Gestapelde financiering
Belangrijke kanttekening van Fons Huijgens is dat bij de voorbereiding van een financiering ook de kritische vraag hoort of het idee wel bancair haalbaar is. 'Iets wat niet te financieren is, dat moet je niet eens vragen aan een bank. Daarmee houden wij de ondernemer een spiegel voor: je plan is niet goed genoeg.' Daarnaast kun je je afvragen of alles bancair gefinancierd moet worden. We kunnen nu wel een beetje tegen banken aan schoppen, maar eigenlijk zijn we terug bij de situatie van veertig, vijftig jaar geleden. Toen was het helemaal niet gek dat je niet alle geld dat je nodig had, ging ophalen bij een bank. Toen deed je aan gestapelde financiering. Dat wil zeggen, in de eerste plaats zorgen dat je een deel eigen inbreng hebt. Daarnaast kijken naar alternatieve bronnen, bijvoorbeeld in de informele sfeer van familie, vrienden, kennissen, in de formele sfeer van investeerders, of nieuwe vormen van MKB investeringsfondsen. Deze en andere achtergestelde leningen zijn op te voeren als eigen vermogen bij het over de streep trekken van de bank. Dat is de belangrijkste ontwikkeling voor de toekomst: de bankfinanciering als sluitstuk. Als je honderd nodig hebt en je brengt zelf vijfentwintig in plus vijfentwintig van links en rechts, dan ga je naar de bank met een goed verhaal dat je honderd investeert en maar vijftig nodig hebt. Dat heet: een aantrekkelijke propositie.
Unieke samenwerking
Directeur Lodewijk Burghout van glastuinbouwgebied Californië sprak van een 'unieke samenwerking' om de regio op de kaart te zetten met regionale partners Maurice Kassenbouw, Mertens en Gipmans Planten. 'Omdat financiering een belangrijk aspect is van de glastuinbouw, wilden we er eens samen met externe experts naar kijken om ons zo te laten inspireren.' De grote opkomst en de positieve reacties maken deze opzet geslaagd, aldus de tevreden organisatoren van het seminar. Deze samenwerking krijgt naar alle waarschijnlijkheid een vervolg.
Voor meer informatie:
www.seminarfinancieringskansen.nl
Californië
www.californie.nu
Gipmans Planten
www.gipmans.nl
Maurice Kassenbouw
www.kassenbouw.com
Mertens
www.mertens-groep.nl