Condens op folie hoeft geen probleem te zijn

Tomatenkwekerij Vereijken Kwekerijen heeft eind 2009 geïnvesteerd in een nieuwbouwkas in Beek en Donk, waarbij buitenlucht kan worden ingeblazen. De luchtvochtigheid in de kas kan hierdoor goed worden beheerst zodat de twee energieschermen vaak kunnen worden gesloten om de warmte binnen te houden. Vanwege deze voordelen is twee jaar later een vergelijkbaar systeem geplaatst in een bestaande kas in Aarle Rixtel. Ook blijkt luchtbehandeling een positief effect te geven op het klimaat en het aantal stengels met Botrytis is nu veel lager dan in de jaren voor de luchtbehandelingskasten.

Niet meer ontvochtigen dan nodig

Maar de energiebesparing blijkt toch tegen te vallen in Aarle Rixtel. Ten opzichte van 2011 daalde het energieverbruik niet. Deels is dit te verklaren doordat de scherminstallatie niet is aangepast. Er zijn echter meer oorzaken te bedenken. Daarom zijn in het monitoringsproject de kasklimaatscijfers samen met de telers Eric Vereijken, Geert-Jan van Rixtel en Thijs Goorts geanalyseerd. Hieruit is onder andere gebleken dat daarnaast veel meer luchtuitwisseling heeft plaatsgevonden dan in een vergelijkbare kas zonder folie en zonder luchtbehandelingskasten.

Met een installatie voor buitenluchtaanzuiging krijgen telers een krachtig middel om de luchtvochtigheid te beheersen. Besparen van energie is hiermee pas mogelijk als het systeem alleen wordt ingezet als het echt nodig is en er niet meer wordt ontvochtigd dan strikt noodzakelijk. En hier ligt nu de belangrijkste vraag: 'Waar ligt het optimum tussen energiebesparing en luchtvochtigheid?'. Ofwel grofweg: 'Hoeveel gas mag een vermeden Botrytisstengel kosten?' Mijn ervaring is dat er in de praktijk vaker wordt ontvochtigd dan economisch optimaal is.

Vocht onder folie

Het is bijvoorbeeld erg verleidelijk om als van het vaste foliescherm condensdruppels vallen toch nog maar wat extra te ontvochtigen. Het voelt immers niet prettig als er af en toe een koude druppel in je nek valt. Het is echter de vraag of het gewas altijd last heeft van deze druppels. Hoe kouder het folie is, hoe meer vocht aan de kaslucht wordt onttrokken. Vandaar al dat condens! Veel druppels aan het folie betekent dus soms een lage luchtvochtigheid. Dan is het niet nodig om nog meer te ontvochtigen, ook al voelt dat nog zo prettig aan.

Ten slotte rest nog de vaststelling dat alleen buitenlucht inblazen niet leidt tot energiebesparing. Als te veel buitenlucht wordt ingeblazen, stijgt het energieverbruik zelfs. De besparing moet komen uit een intensiever gebruik van energieschermen. Een juiste inzet van de luchtbehandelingskasten kan dit beter mogelijk maken.

Bron: Energiek2020