“We willen Amsterdam van lokaal geteeld voedsel voorzien”

Tholen - The future is urban. Met een groeiende populatie die zich meer en meer in grote steden clustert, rijst steeds sterker de vraag: hoe gaan we al die mensen voeden? Hoewel het areaal verticale teelt bij lange na nog niet toereikend is om bijvoorbeeld de randstad te voeden, staat de ontwikkeling van deze nieuwe manier van telen niet stil.

In 2011 openden John Apesos en Jens Ruijg van GROWx in Amsterdam de eerste commerciële vertical farm van Nederland. Daarin telen zij tientallen soorten microgroenten en bladgewassen. Elke dag verlaten verse groenten de vertical farm op weg naar diverse hoogstaande eetgelegenheden in Amsterdam.

De werkdag begint om 8.00 uur. Tot aan de middag is het team bezig met het inzaaien, oogsten en verpakken van de groenten. 's Middags gaan ze de boer op om de producten bij de klanten te bezorgen en feedback te vergaren. "Versheid is heel belangrijk. We zorgen ervoor dat de geoogste groenten binnen 24 uur bij de klant zijn", vertelt John. "De meeste klanten bestellen twee keer per week. Volgens onze klanten zijn de producten van GROWx langer houdbaar dan groenten uit de grond of de kas. Ze houden zich 2 à 3 dagen prima in de keuken." Hugo Engels is sous chef bij restaurant Taiko in het Conservatorium hotel en een van de afnemers van GROWx groentes. "De producten hebben en pure smaak en het blijft langer vers. Daarnaast vinden wij het belangrijk om lokale initiatieven zoals GROWx te steunen", vertelt hij.

Hich-tech groenten uit een voedselfabriek, is dat iets waar de consument op zit te wachten? "Mensen hebben soms een te romantisch beeld van de teelt van groenten. De realiteit is anders. De consument wil bovenal voedzaam, eerlijk eten waar geen gewasbeschermingsmiddelen aan te pas zijn gekomen. In een vertical farm kunnen we het klimaat heel goed controleren en de kans op ziektes tot een minimum beperken", zegt John.

Microgroenten zijn in feite gewassen die in een vroeg stadium worden geoogst. Ze bevatten daardoor veel smaak. "Chef-koks zijn er dol op. Ze gebruiken het als functionele garnering", vertelt John. "Voorheen gebruikte men in restaurants een takje peterselie of wat munt om kleur aan een gerecht te geven. Tegenwoordig zijn chefs bijna kunstenaars. Alles draait om een perfect plaatje op het bord. Daarbij wordt erg gelet op kleur, smaak en structuur."

Zelf heeft John geen agrarische achtergrond. Tijdens zijn reizen zag hij met eigen ogen de gevolgen van de klimaatverandering. Na zijn opleiding bedrijfskunde werkte hij bij een LED-bedrijf en raakte hij betrokken bij diverse start-ups. En zo kwam hij terecht in de Nederlandse hoofdstad. Waarom Amsterdam? John lacht. "Soms denken mensen dat ik dit idee uit Amerika heb meegenomen. Maar het tegendeel is waar. Nederland is de hotspot als het gaat om tuinbouw. De Universiteit van Wageningen is wereldwijd bekend, net als de Nederlandse zaadbedrijven en tuinbouwtoeleveranciers. En dat alles binnen een straal van 150 kilometer. Mensen uit de hele wereld komen hier naartoe om hun licht op te steken over de tuinbouw. Daarnaast heeft Nederland een uitstekend innovatieklimaat."

Momenteel beslaat de Amsterdamse vertical farm 250 m2. John vertelt dat er plannen zijn om 5 tot 10 keer zo groot te worden. De productie moet dan een groter gebied voorzien. Export is echter niet aan de orde. "Ons doel is om de stad van lokaal geteeld voedsel te kunnen voorzien. Wanneer we verder gaan uitbreiden, zou dat zijn in de vorm van het openen van een locatie in een ander gebied."

Het artikel verscheen eerder in editie 7, 32e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.

Voor meer informatie:

John Apesos