Brexit: koffiedik kijken voor gevorderden

Tholen - Op 29 maart 2019 is de Brexit een feit. Wat dat precies is, weet niemand, en wat dat voor gevolgen heeft eigenlijk ook niet. Tegelijkertijd zal het hoe dan ook voor de onderlinge handel, tussen het VK en de EU in het algemeen en die tussen het VK en Nederland in het bijzonder, grote gevolgen hebben. Een patstelling die tot hoofdbrekens leidt en gisteren de minister van LNV Carola Schouten, de voorzitter LTO Nederland Marc Calon, de voorzitter van VNO-NCW Hans de Boer en een 265 tal ondernemers uit de Nederlandse agrarische sector bij elkaar bracht op de bloemenveiling in Naaldwijk.

De minister ziet twee scenario's. Ten eerste, er komt geen deal. In dat geval wordt Engeland een zgn. derde land en treden bij wijze van default de regels van de WTO in werking. Dat betekent (hoge) importtarieven, allerlei vertragingen en administratieve rompslomp. Het tweede scenario, er komt wel een deal. Maar daar is dan op dit moment weer niets concreets over te zeggen. Naar eigen zeggen is nu vooral het volgende adagium van toepassing: "Nothing is agreed until everything is agreed."

Wel of geen deal, 29 maart is vastgepind. Maar ook is vastgelegd dat, wat er dan ook afgesproken is, pas een kleine twee jaar later in werking treedt. De tussenliggende tijd is dan een 'overgangsperiode'. Een en ander rustig even aankijken lijkt dan een voor de hand liggende optie, maar daar is Hans de Boer van VNO-NCW het grondig mee oneens. "In het begin geloofde ik er helemaal niks van, van die zogenaamde harde Brexit. Politiek gesproken is het irrationeel, in niemands belang. Maar nu ben ik bang dat die er toch komt." De Britten, legt hij uit, hebben hun kiezers van alles beloofd en kunnen nu niet meer terug. Tegelijkertijd zal er in de agro- en andere sectoren in het VK een sterke lobby zijn tot goede afspraken te komen, afspraken die ook Nederland maar wat graag maakt. Brussel zal echter weer niet toestaan dat Nederland een of andere uitzonderingspositie verwerft – en dus is er geen deal op 29 maart.

Een harde Brexit dus, maar hoe het ook zal uitpakken, bepaalde voorbereidingen zou men wel degelijk kunnen treffen. Het veelgenoemde maar ongedefinieerde 'droogzwemmen' is een hele mooie, en ook is het volgens de geleerden raadzaam de banden met de Britse handelspartners nog eens extra aan te halen. Concreter kan men denken aan potentiële oplossingen voor potentiële logistieke en fytosanitaire problemen. Vanuit overheidswege is men mensen aan het aannemen bij de douane en de NVWA, zorgt men naar eigen zeggen voor extra capaciteit om wachttijden bij grensformaliteiten te voorkomen en denkt men mee over het opzetten van pre-clearance faciliteiten. Ook valt voor de individuele ondernemer allicht te denken aan het behalen van een AEO certificaat, en sowieso is het een goeie je oor links en rechts te luisteren te leggen - zie brexitloket.nl, hulpbijbrexit.nl, doe de Brexit Impact Scan en lees de Brexit-nieuwsbrief van VNO-NCW.

Zelfs wanneer met alle scenario's rekening is gehouden en men alle mogelijke voorbereidingen getroffen heeft, dan blijft een grote vraag overeind: "Wat gebeurt er aan de andere kant?" Wat doen ze in het VK op gebied van regelgeving en douane? Is men achter de schermen bezig de gemeenschappelijke handel te faciliteren? Natuurlijk, zou je denken, maar niemand die er zicht op heeft. Opvallend is dat ook de minister, zij het in diplomatieke bewoordingen, aangaf vraagtekens te hebben bij het gevoel van urgentie.