Uitdaging
Door de warmte die vrijkomt bij de productie van elektriciteit (kracht) te benutten, wordt een energiebesparing bereikt van 15 procent en bijgevolg minder (20%) CO2 uitgestoten. Warmtekrachtinstallaties (WKK) zijn vaak decentraal opgesteld, dicht bij de vraag naar warmte en kracht. Om in de energietransitie een rol te kunnen spelen dienen WKK's de CO2-emissies fors te reduceren, bijvoorbeeld door de inzet van biomassa, biogas, groen gas of waterstof, en moeten ze inspelen op de toenemende behoefte aan flexibiliteit om vraag en – in toenemende mate hernieuwbaar – aanbod te matchen. Door een decentrale inzet van de warmtekrachtkoppeling kan de druk op toenemende netwerkkosten deels verlicht worden.
Bijdrage
In de Europese Unie draagt WKK bij aan 11 procent van de elektriciteitsproductie en 15 procent van de warmteproductie. De WKK-inzet leidt in Europa tot een CO2-reductie van 21 procent en een energiebesparing van 14 procent. In de visie van Cogen Europe kan WKK in 2030 een bijdrage leveren van 20 procent aan de elektriciteitsproductie en 25 procent van de warmteproductie. Door verduurzaming van de brandstofinzet en door flexibilisering.
Ontsparing
In Nederland is de bijdrage van WKK aan de warmte en kracht productie een stuk hoger door stimulering van WKK in de jaren 90 van de vorige eeuw. Een paar jaar geleden was Nederland Europees WKK-koploper. Zo'n 4500 WKK-installaties leverden 60 procent van de elektriciteitsvraag met een besparing van 150 PJ aan primaire energie. In de Nederlandse industrie werd 30 procent van de warmtevraag en 60 procent van de elektriciteitsvraag gedekt door WKK. Het WKK-aandeel is teruggelopen door een combinatie van relatief hoge gasprijzen, lage elektriciteitsprijzen en lage CO2-prijzen. In 2017 is WKK goed voor circa 40 procent van het totale elektrisch opwekkingsvermogen en bijna 20 procent van de warmtevraag. Deze ontwikkeling heeft tot een ontsparing (brandstofinzet en emissies) geleid.Gezien de technische levensduur van een WKK van circa 60.000 draaiuren kunnen nieuwe, efficiënte gasgestookte WKK's nog enige tijd een bijdrage leveren zonder een blokkade of lock-in te veroorzaken voor een klimaatneutraal energiesysteem. Voor de energie transitie kijkt de industrie naar het perspectief van een flexibele en duurzame inzet in vergelijking met alternatieven zoals hernieuwbare brandstoffen, hybride ketels, en elektrificatie van de warmtebehoefte. WKK kan daarin een rol blijven spelen. Hoe groot die rol is, zal afhangen van vele factoren.
Bron: VEMW