Inzetten op de verdere ontwikkeling van gelijkspanning is de belangrijkste aanbeveling van de Roadmap gelijkspanning, die Berenschot in opdracht van RVO.nl voor de Topsector Energie, op verzoek van TKI Urban Energy, heeft opgesteld. Dit rapport, dat inzicht geeft in de verwachte ontwikkelingen op het gebied van gelijkspanning (DC) in Nederland, wordt op 15 juni gepresenteerd op het 'Gelijkspanningscongres Groot Gelijk'.
Elektriciteitsnetwerken zijn aangelegd volgens een wereldwijde standaard: wisselspanning (AC). Tegenwoordig werken steeds meer apparaten echter op gelijkspanning (DC). Computers, televisies, LED-lampen, et cetera: bijna elk elektrisch apparaat werkt intern op gelijkstroom. De energietransitie brengt ontwikkelingen met zich mee die resulteren in een nog groter aandeel van gelijkstroom. Zo nemen duurzame DC-bronnen in de stroomproductie een grote vlucht: denk bijvoorbeeld aan zonnepanelen en stroom uit windparken ver op zee die via gelijkstroomkabels aan land komt. Door de opkomst van elektrisch vervoer aan de vraagkant zal tevens het gebruik van DC toenemen.
De geproduceerde en gevraagde gelijkstroom kan niet rechtstreeks getransporteerd worden via het wisselspanningsnet. De geproduceerde gelijkstroom moet eerst worden omgevormd tot wisselstroom, waarna het in veel gevallen (in de apparaten) weer teruggebracht moet worden tot gelijkstroom. Technisch is dat geen probleem, want met omvormers kunnen gelijkstroom en wisselstroom in elkaar worden omgezet. Maar dat kost wel apparatuur, grondstoffen, geld, ruimte en energie. Het zou duurzamer en kostenbesparend kunnen zijn als omvormen niet nodig is en rechtstreeks gebruik kan worden gemaakt van een gelijkstroomnet.
Breed draagvlak
Om te kijken of dat mogelijk is, heeft Berenschot een uitgebreid onderzoek gedaan naar het gebruik van "DC-microgrids" en zeven specifieke toepassingsgebieden daarvan. Enkele beschouwde toepassingsgebieden zijn bijvoorbeeld openbare verlichting (OVL-net), glastuinbouw en utiliteitsbouw/woningen met een inpandig DC-net. Berenschot heeft de verwachte ontwikkelingen op het gebied van DC in Nederland in kaart gebracht. Daarbij is een groot aantal stakeholders op diverse manieren en momenten betrokken. DC-microgrids bevinden zich wat betreft innovatiefase aan het begin van de s-curve: onzekerheden zijn groot en er bestaan verschillende meningen en beelden over de (maatschappelijke) waarde van DC-microgrids. Juist omdat er nog zo weinig algemene uitgangspunten zijn voor DC, was een breed draagvlak voor deze roadmap een belangrijk aandachtspunt.
Conclusies en aanbevelingen
Geconcludeerd kan worden dat ondanks dat toepassing en opschaling van DC-microgrids plaatsvindt in een speelveld waarin AC de absolute norm is, de DC-technologie in de basis voorhanden is en het zinvol is om de ontwikkeling van DC-microgrids verder te ondersteunen. Zowel rondom het onderbouwen van de maatschappelijke businesscase van DC-microgrids, als door het gericht ondersteunen van de meest kansrijke toepassingsgebieden ervan. Openbare verlichtingsnetten en de glastuinbouw lijken daarbij op korte termijn het meest kansrijk te zijn.