Eigenzinnige keuzes
"We proberen steeds zeer marktgericht en innovatief te denken," vertelt Petra Veldman. "We volgen daarbij niet altijd de geplogenheden van de sector. Dat is een langere en duurdere weg, maar op lange termijn is dat vaak gunstig gebleken. Hoewel succes nooit gegarandeerd is." Vanuit die gedachte introduceert het bedrijf nieuwe tomatenconcepten. Daarin worden eigenzinnige keuzes gemaakt. Ook op het vlak van ras innovatie. Waar de hele markt beweegt naar zoetere snacktomaten, waarbij de focus lijkt te liggen op het brixniveau, kijken Paul en Petra verder. "Voor ons is smaak een ruimer begrip dan alleen zoet. We hebben een eigen systeem om smaak te beoordelen," vertelt Petra. Daardoor blijven Paul en Petra in een demokas vaak iets langer staan bij de rassen die geen hoge ogen gooien op zoetheid of opbrengst.
Zoet, zoeter zoetst
"De tomatensector is eerder volgzaam. Als een paar toonaangevende partijen een bepaalde weg in slaan, volgt de rest," vertelt Petra. Een voorbeeld daarvan zijn de rode snacktomaten waarbij de smaak steeds zoeter wordt. "Je ziet dat er tien variëteiten zijn die in elkaars vaarwater zitten en nauwelijks onderscheidend vermogen hebben. Dan wordt het een prijzenslag."
In de markt zetten van een nieuw concept vraagt tijd en geld. "Je moet investeringen durven doen. Met de ontwikkeling van de Toma'Muse zijn we de afgelopen drie jaar bezig geweest en dit jaar brengen we het pas op de markt," vertelt Paul. "De schapruimte voor de tomaten wordt niet breder. Vijftien jaar geleden was het relatief makkelijk om een nieuwe tomaat te introduceren, maar vernieuwen wordt steeds moeilijker," verwacht Paul. "De Toma'Muse is een zeer bijzondere tomaat met een unieke kruidige smaak, een donkere bordeaux kleur en een vrij afwijkende vorm. Het ontstaan van een nieuwe categorie is eerder uitzonderlijk."
Exclusief tomatenmerk
Het merk Toma'Muse is opgebouwd rond vijf telers wereldwijd, die de exclusieve rechten hebben voor deze tomaat. "Door deze exclusieve samenwerking kunnen we een merk in de markt zetten zonder het risico dat het ras vrijgegeven wordt," legt Paul uit. Hij noemt het een schoolvoorbeeld van samenwerking zoals hij het graag ziet. De telers, verspreid over de hele wereld, kunnen samen optrekken om het merk te promoten, maar bijten elkaar niet in de afzet.
"De Toma'Muse wordt betrekkelijk snel door de retail opgepikt," zegt Paul Stoffels. Het onderscheidend vermogen van de vrucht speelt zeker mee, maar ook de reputatie die Stoffels hierin heeft opgebouwd, is bepalend geworden. "Ook met de Toma'Gusto gingen we tegen de trend in," vertelt Paul. "Omdat de markt van de kleine snacktomaatjes dreigde te verzadigen, gingen we enkele jaren geleden al op zoek naar een grote keukentomaat. De Toma' Gusto is met een gewicht van 100 gram eerder grote specialty, maar heeft wel een geweldige smaak."
Het team gebruikt een aantal parameters om te beoordelen of een ras een succes kan worden. Met de Toma'Gusto bleek dat het geval, maar het duurde langer dan gepland. "De consument denkt niet altijd zo snel als wij, daar hebben we weer veel van geleerd." Het duurt sowieso twee jaar om een nieuw concept goed in de markt te zetten.
Meer aandacht voor de consument
Paul illustreert dit met een voorbeeld: er was een retailer die de Toma'dor zakjes van Stoffels Tomaten opnam in het assortiment maar na enige tijd stopte, omdat de retailer het te duur vond. Daarop kwamen er zoveel reacties van klanten binnen die deze tomaten misten, dat de supermarkt zich bedacht en de tomaten terug in het schap legde. Ondertussen is het een vaste waarde geworden in hun assortiment.
"Soms werken de retailers mee in de communicatie naar de consument, maar de verantwoordelijkheid ligt vaak bij ons," vertelt Petra. We zijn een onafhankelijke speler en dat heeft zo zijn consequenties." De sector heeft het tij mee, maar er wordt te weinig gebruik van gemaakt, betoogt Petra. "In de trend van gezonde voeding is er minder ruimte voor vlees en koolhydraten, dat is ten gunste van de groenten en fruit. Het omhoog duwen van de consumptie zou niet zo moeilijk moeten zijn."
Het is "onvoorstelbaar" dat hier niet meer werk van gemaakt wordt, vervolgt ze gepassioneerd. "Veel consumenten hebben onterecht nog een verkeerd beeld van de groententeelt in Nederland en België. Consumenten die bij ons op bedrijfsbezoek komen, verbazen zich altijd." Daar zou sectorbreed meer werk van gemaakt moeten worden. Net als de promotie van groenten als gezonde snack. "We gaan de suikerverslaving niet oplossen met steeds zoetere groenten te produceren, we moeten consumenten uitleggen wat smaak is," vertelt Paul. "Groeten en fruit hebben een rijk palet aan smaken en dat weet een consument best te waarderen."
Dit artikel verscheen eerder in editie 4, 32e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.