"Optimale klimaatinstelling blijkt een hele puzzel te zijn"
Waterstress en sluitende huidmondjes
"Het gewas ondervindt echter waterstress doordat de aanvoer van water kleiner is dan de verdamping. Hierdoor sluiten de huidmondjes en stijgt de VPD (dampdrukverschil tussen het blad en de kaslucht). De vraag is dan hoe houden we de huidmondjes onder deze omstandigheden open? Hiervoor kunnen we kijken naar de energiebalans van de plant. Omdat de bladtemperatuur hoger is dan de kastemperatuur, bestaat de aanvoer van energie voor deze bladeren alleen uit straling. De afvoer van energie vindt plaats via stralingsverdamping en convectie. Het warme blad staat via contact met de koudere kaslucht energie af (convectie), waardoor de kaslucht opgewarmd wordt door het blad of het blad gekoeld door de kaslucht. De andere manier om energie af te voeren, is de stralingsverdamping. Deze is onafhankelijk van de luchtvochtigheid en de kastemperatuur. Door aan de afvoerkant de convectie te verhogen, kunnen we de verdamping verlagen waardoor de balans tussen afvoer en aanvoer van water beter wordt en de huidmondjes verder open kunnen gaan. Deze afvoer door convectieve koeling verhogen, kan door meer luchtbeweging te creëren met de aanwezige verticale ventilatoren."
Licht wegschermen
"Een andere manier om de waterbalans in evenwicht te krijgen, is om de energietoevoer te verlagen door licht weg te schermen. In de proef is dit zeer effectief gebleken om de VPD weer richting 1 kPa te krijgen, hetgeen duidt op huidmondjes die weer meer open zijn gegaan. Mooier zou het echter zijn om meer licht te kunnen toelaten. De vraag blijft dan over waardoor de waterstress zo vroeg in de ochtend ontstaat? Aangezien de luchtvochtigheid dan hoog is, kan een hoge convectieverdamping hier niet de oorzaak van zijn. Dan blijft alleen nog de aanvoerkant van water in de plant over."
Lage worteltemperatuur
"Opname en/of transport van water in de aardbeienplant kunnen de toename van de verdamping in de ochtend niet bijbenen. Een factor die hier van belang kan zijn is de (te) lage worteltemperatuur in de ochtend aangezien in de aardbeienteelt de nachttemperatuur daalt naar de 8 à 15°C. Wanneer de opname van water lager is dan de verdamping, onttrekt het gewas dit water aan zichzelf, dus ook aan de vruchten. Op dit punt levert het onderzoek dus weer meer vragen op omtrent de oorzaak van zachte vruchten. In dit onderzoek ligt nu de uitdaging voor een optimale inzet van schermen, verwarming, verneveling en ventilatoren om de lichtbenutting te optimaliseren naarmate de instraling meer gaat toenemen."
Bekijk voor meer achtergrondinformatie de weblectures deel 12 'Verdamping volgens de energie- en waterbalans van de plant' en deel 13 'Werking van de huidmondjes' of paragraaf 2.7 van het boek 'De basisprincipes van Het Nieuwe Telen'.
Voor meer informatie:
Kas als Energiebron
www.kasalsenergiebron.nl
info@kasalsenergiebron.nl