"Seizoen als dit niet eerder meegemaakt"

Tholen - "Koelhuizen zitten vol, telers komen opslagruimte te kort. Oogst ligt buiten, in de schuur of is soms in de grond gelaten", vertelt Ben Messaoud van Hortica over de oogst van vorig jaar. De weersomstandigheden tijdens het afgelopen groeiseizoen zorgden voor een gigantische oogst. Niet alleen in Nederland maar in heel Europa. Dat maakt seizoen 2017-2018 er een zoals Ben dat als exporteur, inmiddels meer dan 30 jaar, nooit eerder heeft meegemaakt. Voor de bewaargroenten wordt nauwelijks iets betaald. "Voor een habbekrats gaat er deze week een partij knolselderij weg." 

Er hangen ook donkere wolken boven het volgende seizoen. "Meestal sluiten we in deze tijd de nieuwe contracten af maar dat loopt nog heel stroef. De markt is erg afwachtend. Aan de andere kant ligt op ons de druk om contracten alvast vast te leggen. Onze lijnen zijn kort, we leveren rechtstreeks van de teler aan de klant. We staan op het front. Als je nu 

niets vastlegt, dan kun je later in het seizoen misgrijpen. Het is dus gokken."

De extreme weersomstandigheden gelden voor de groenten die vooral voor de export worden geteeld: kool, knolselderij, wortelen en uien. Voor bieten, een specialisme van Hortica, is de markt momenteel iets beter. "In bieten is Nederland een kleine speler zowel qua teelt als eetgewoonten. De meeste bieten worden in Frankrijk geteeld, waar het ook een graag gegeten groente is. Normaal gesproken zijn de kroten eind april bijna op. We moeten wachten op de nieuwe oogst o.a. uit Spanje." Een andere specialisatie is de handel in biologische producten. "De vraag naar biologische groenten groeide in 2016 en 2017 maar momenteel zie ik een stabilisatie. De vraag naar verbreding van het biologische assortiment groeit wel, bij voorkeur afkomstig van dezelfde teler."

Veranderingen in de handel 

Handelsbedrijf Hortica heeft zich in de loop der jaren breed gespecialiseerd en doet zowel im- als export van groenten, zowel voor de industrie als voor de versmarkt. Ben startte in 1990 vanuit een klein kantoor in Enkhuizen op. Inmiddels is Andijk een ruim en modern kantoor gebouwd. Ook werken zijn twee zoons Mons (sinds 2009) en Menno (sinds 2012) voor het bedrijf. "Nederland heeft altijd een voorsprong gehad door onze talenkennis en internationale contacten", vertelt Ben. Maar de concurrentie in de handel is enorm. "Binnenkomen bij een nieuwe klant is moeilijk geworden, zelf als we er eerder al jarenlang een goede relatie mee hebben gehad. Het komt doordat de handel is veranderd. Telers professionaliseren zich, zorgen zelf voor jaarrond productie en willen soms zelf exporteren. Aan de andere kant zie je ook dat inkopers rechtstreeks zaken willen doen."

Wat ook echt is veranderd in de afgelopen 30 jaar is het administratieve gedeelte dat bij de handel komt kijken. "Zeker voor de biologisch geteelde groenten met alle verschillende eisen. De aandacht voor voedselveiligheid heeft sinds jaren ook veel teweeg gebracht. De inspectie controleert zeer regelmatig of je alles op orde hebt conform aan de gestelde eisen. De klanten willen steeds ruimere informatie beschikken over de door hen gekochte producten. Ze willen blijkbaar op de hoogte zijn (blijven) van de teelt in bijna alle facetten. De vraag blijft (niet pessimistisch bedoeld): Waar gaan we naar toe? Nu is de macht van de supermarkten bepalend hoe een wortel of een appel eruit moet zien."