De reis naar Zambia voor de presentatie van Macfrut was voor de Italiaanse delegatie onder leiding van Renzo Piraccini tevens een mooie gelegenheid om een groenten- en fruitbedrijf en afzetpunt te bezoeken. De twee bezochte bedrijven zijn de spiegel van de realiteit in Zambia: een groot bedrijf dat onrendabele gewassen rendabel wil maken en een lokaal bedrijf dat zich ondanks het gebrek aan middelen wil ontwikkelen.
Op bezoek bij Zambezi Ranching & Cropping Limited
"Zambezi Ranching & Cropping Limited bezit 30.000 hectare grond waarvan er op dit moment 6000 bestemd zijn voor teelt en 2000 wordt nog voorbereid. Op 150 hectare worden aardappelen geteeld die op de nationale markt worden verkocht en 53 hectare grond is bestemd voor blauwe bessen. Dit is onderdeel van een joint venture met een Zuid-Afrikaanse partner die zaailingen verpakt, verkoopt en levert. Het grootste deel van het product wordt geëxporteerd naar Engeland vanuit Kaapstad of Namibië," legt Piraccini uit.
Het fertigatiesysteem
Het bedrijf heeft de intentie om dit uit te breiden naar 500 hectare ondanks de vijf maanden waarin het product wordt geproduceerd van juni tot oktober. Het project staat in de kinderschoenen en de investeringen worden met name gedaan op technologisch niveau. Als het project op volle toeren draait, dan is de verwachting dat dit 25 tonnage per hectare oplevert. De kosten per werknemer zijn ongeveer drie dollar per dag terwijl deze in Zuid-Afrika oplopen tot 8 à 10 dollar per dag. Het bedrijf heeft 300 vaste medewerkers en 2000 seizoensmedewerkers in dienst.
Het andere bedrijf dat werd bezocht was Tuzini. "Tuzini wordt gerund door Maria Zaloumis. Ze bezit 40 hectare grond, waarvan er 5 bestemd zijn voor tomaten en de rest wordt gebruikt voor het telen van uien. Er werken 62 mensen die ongeveer twee dollar per dag ontvangen en zij verzamelen de tomaten in emmers. Daarna worden ze in houten kisten gelegd. Er is geen kalibratie of koeling," gaat Piraccini door.
Op bezoek bij Tuzini
Een groot deel van de tomaten en uien worden via het Lusaka platform verkocht aan ShopRite. Een hectare levert per jaar ongeveer 300 ton tomaten op met een prijs van 16 cent per kilo, 5 dollar per kist. Soms daalt de prijs van een kist tomaten tot minder dan 2 dollar. Maria Zaloumis zal aanwezig zijn bij de volgende editie van MacFrut omdat ze geïnteresseerd is in nieuwe tomatenrassen, broeikastechnologieën en een kalibratielijn, want de groothandelsmarkten vragen om een uniform product.
Ongeveer 95% van de groenten en fruit wordt verkocht via de traditionele kanalen
De grootste supermarktketen is ShopRite die 32 winkels in Zambia bezit en binnenkort 8 nieuwe vestigingen opent. Het heeft een gemiddelde kwaliteitsnorm en redelijk fluctuerende prijzen. Een groot gedeelte van het fruit komt uit Zuid-Afrika terwijl de groenten uit eigen land komen. Het enige product dat uit Italië wordt geïmporteerd is de kiwi.
ShopRite is eigendom van Zuid-Afrika maar het is inmiddels aanwezig in 10 landen op het Afrikaanse continent.
Reportage van Zambia