Vier kopers op de komkommerveiling. Grote bedrijven bieden mee via internet.
"In week 44 verwachten we de eerste winterproductie van de komkommers," vertelt Peter Horvath, sales manager van Odlarlaget. Met meer dan 100 aangesloten telers, waarvan 34 komkommertelers, vertegenwoordigt Odlarlaget zo'n 45.000 ton groenten en fruit. Het areaal komkommers dat voor de klok komt staat op 40 hectare. Tomaten, het tweede product van de producentenorganisatie (PO) staat op 12 hectare. "Tomaten en komkommers zijn de belangrijkste producten," vertelt Peter. "We zien wel dat er meer komkommers geteeld worden en dat de productie van tomaten afneemt. Die worden vervangen voor onder andere aardbeien."
Peter Horvath met het belangrijkste product van Odlarlaget: komkommers.
Telers nabij de poolcirkel
In 1992 ging de oude producentenorganisatie failliet. Een nieuwe, koste efficiënte manier om de lokale producten op de markt te brengen werd gezocht. De meningen onder de telers waren echter verdeeld. Het deel dat het veiling systeem wilde behouden ging op in Odlarlaget, de telers die meer toekomst zagen in vaste afspraken sloten zich aan bij SydGront.
Tijdens het seizoen start Peter om exact 15:00 uur de komkommerveiling.
Zweedse appelen van het ras Ingrid Marie.
De telers waarvoor Odlarlaget de afzet regelt zijn te vinden in alle uithoeken van het land. "We hebben een teler dicht bij de poolcirkel die kool, bloemkool, sla, ijsbergsla en peen teelt," schetst Peter. Ook een kruidenteler is in het hoge noorden gevestigd. De meeste telers zijn echter in het zuiden van Zweden te vinden.
De meeste komkommers worden bij Odlarlaget verpakt. Een klein aantal telers heeft zelf een inpakmachine staan
Als het seizoen goed verloopt is er ruimte voor export naar Finland, de Baltische staten en Tsjechie. "Vorig jaar was slecht, maar dit jaar was nog slechter," vertelt Peter. "We hebben het derde slechte jaar op rij." In 2014 werd nog een productie gehaald van 30.000 ton komkommers, voor dit jaar komt het volume uit op 26.000 ton. "Niet elke teler verdient geld en het is lastig om te concurreren met de importproducten." De meeste telers hebben niet het vermogen om te investeren in belichting in de kas voor een winterteelt. Daar komt bij dat de dagen in de zomermaanden langer zijn door de middernachtzon, wat de productie in de zomermaanden bevorderd.
De verpakte komkommers worden gesorteerd en in kisten gelegd, klaar voor de veiling.
Scholieren en studenten vormen een deel van de arbeid achter de oogst in de zomermaanden. Tijdens de schoolvakanties zijn er veel jongeren die bijverdienen door te helpen oogsten. Het is belangrijk voor de telers om ook buiten de vakantieperiode personeel te vinden. "De Polen hoeven tegenwoordig niet meer zo vaak in het buitenland te werken. De meeste telers hebben Roemenen, Litouwers of Oekraïners in dienst."
's Middags komen klanten hun bestellingen ophalen.
Suikermais van Zweedse bodem.
Vorst in mei desastreus
"We hadden vorst in mei, dat heeft de oogst beschadigd." In totaal telt zweden enkele honderden fruittelers. Kleine telers zetten de producten vaak rechtstreeks af op de lokale markt, de grotere telers hebben de PO's nodig. De lage prijzen voor importproducten maakt concurrentie lastig. Dat is bijvoorbeeld goed te zien in het hardfruitsegment. Gala's worden geïmporteerd uit Frankrijk, België en Nederland leveren de Conference peren en ook Polen exporteert naar de Zweedse markt. "Zweedse telers beginnen het seizoen met de Discovery, later volgen de Aroma en Ingrid Marie. We proberen te voorkomen dat we dezelfde rassen telen als de importrassen," vertelt Peter. "We hebben wel wat Conference voor de bestuiving, maar die kunnen we nauwelijks verkopen door de goedkope aanvoer uit België. Dus wij zeggen tegen de telers: probeer andere rassen te telen. Daar komt bij dat onze lokale rassen een betere smaak hebben," vindt Peter.
Zweedse aardbeien.
Ondanks die concurrentie ziet Peter een mooie toekomst voor de Zweedse productie. "Er is ruimte voor groei en andere markten krijgen problemen en kampen met hoge logistieke kosten," vertelt hij. Onder andere de plannen van de regeringen om een tolheffing in te voeren, kunnen de transportkosten laten oplopen.
Snackkomkommers uit een Zweedse kas.
Om drie uur 's middags start Peter de komkommerveiling. In de veilingruimte staat een bank waar de kopers op zitten te wachten tot de veiling begint. Vier handelaren hebben de moeite genomen om naar de veiling te komen, maar online wordt er ook meegeboden. In korte tijd worden enkele 50 ton komkommers geveild. "Het is een goede manier om in korte tijd een groot volume product te verkopen," aldus Peter. Hoewel het volume naar Nederlandse begrippen beperkt is, zet deze klok de marktprijs voor die dag in Zweden. De gemiddelde prijs ligt aan het einde van deze verkoopronde rond de 9 SEK (0,90 euro).
Zweedse appelen zijn volgens Peter lekkerder.
Meer informatie:
Odlarlaget
Peter Horvath
T: +46 (0)42 499 01 12
M: +46 (0)707 82 82 10
Peter.horvath@svenskaodlarlaget.se
www.odlarlaget.se