Schade bij kwekerij Wim Peters na de hagelbui afgelopen juni
Goed mis
Voor Adri Witlox van Interpolis was al snel duidelijk dat het goed mis was in Someren. "Donderdagavond rond 8 uur vond het plaats. Die avond kwamen de signalen meteen binnen. De volgende dag hadden we meteen het calamiteitendraaiboek bij de hand en vanaf zaterdag werkten experts in het gebied in een calamiteitencentrum." En dat was nodig ook. De schade bleek een omvang te hebben van 150 hectare kas waarin de teelt niet meer te redden was en nog eens 50 hectare ernstig beschadigd areaal. Volgens Adri is het daarmee voor de glastuinbouw de grootste schade ooit. "In ieder geval sinds de storm van 1992. In het begin is het dan zoeken met elkaar, tot je een beeld krijgt hoe groot het is. Maar als je terugkijkt, is de afwikkeling in de glastuinbouw eigenlijk heel goed gegaan", merkt ook Adri. Met voorschotten en veel communicatie in de sector, is het herstel snel op touw gezet.
De totale schade is 170 miljoen in de totale agrarische sector, waarvan 130 miljoen in de glastuinbouw. "De teeltschade is een belangrijke post. Voor je dat precies weet, ben je weer een jaar verder. Als je in december klaar bent met herstel, begin je dan met telen. Pas na een jaar kun je de teeltschade dan definitief bepalen." Met voorschotten worden telers gesteund.
Opbouw
In de maanden na de schade werd namelijk een ding heel duidelijk: Nederland had niet genoeg materiaal en mankracht om direct in te spelen op de calamiteit. "Kasreparateur is een uitstervend beroep", vertelde Claudia van der Ende van Kasreparatie. De sector is de afgelopen jaren leeggelopen. "Het ging een paar jaar geleden heel slecht. Toen hebben veel kasreparateurs zich op andere segmenten gericht." Nieuwbouw bijvoorbeeld, in het buitenland, maar ook binnen Nederland: asbestverwijdering, of schilderen. "Die mensen krijg je niet meer terug. Nieuwbouw is niet hetzelfde als reparatiewerk."
Glastuinbouw uit dal
De een zijn dood is de ander zijn brood is misschien wat cynisch gezegd, maar uiteindelijk zorgde de hagelschade er mede voor dat Nederlandse kassenbouwers en toeleveranciers weer een ronduit goed jaar draaiden. Dit jaar werd daar gevolg aan gegeven. Kassenbouwers zitten hartstikke vol en wie installaties wil vernieuwen, kan achterin de rij aan sluiten. En er zijn meer sectoren die eigenlijk profiteerden van de schade. De komkommerprijzen schoten meteen omhoog en bleven de rest van het seizoen eigenlijk prima. Ook in de andere vruchtgroenten verbeterde de prijs flink. Enerzijds door het verdwenen areaal, maar ook door het sentiment in de markt.
Mens en materiaal
Dat er na de schade een tekort aan mensen en materiaal was, is duidelijk. Toch laat Adri Witlox ook de andere kant zien. "Als je bij zo'n grote capaciteit voldoende mensen beschikbaar hebt, is er eigenlijk overcapaciteit. Natuurlijk kun je je voorbereiden op klein herstel door genoeg materiaal en glas op voorraad te hebben. Maar bij zo'n grote calamiteit meteen genoeg mensen klaar hebben staan om het hele herstel te doen, dat is praktisch niet te doen."
Ook Wim van den Boomen weet dat voorbereiden op zo'n calamiteit niet kan. "Wat wel kan is zorgen dat de organisatie achter de schermen klopt. Dat van tevoren de contacten al gemaakt zijn, dat je elkaar kent en weet wie waar naartoe kan voor glas, aluminium en andere zaken. Dat is de kardinale les die we met z'n allen geleerd hebben." Op basis van de ervaringen van de calamiteit in Zuidoost Nederland heeft ZLTO een Crisis Draaiboek opgesteld dat handvatten biedt bij calamiteiten.
Planten in de nieuwe kas van Greenco!
Calamiteit
Een jaar na de hagel zijn nog niet alle kassen in productie. Twee tuinders hebben nog geen planten onder het glas staan. Dat zijn belichte tomatentuinders, van wie het seizoen later begint. Zo staan bij Greenco nog niet alle kassen vol, maar is het eerste groen wel weer terug te vinden. De totale teelt en veertien hectare kas werd vorig jaar gesloopt. Besloten werd om de complete kassen opnieuw op te bouwen. De eerste vier hectare snacktomatenplanten gingen er vorige week in. "De overige hectares worden de komende tijd gefaseerd gevuld", laat het bedrijf weten. En dat niet alleen: de vernieuwde kassen zijn enorm geavanceerd. "De kassen hebben een perfect klimaat en belasten het milieu zo min mogelijk. Ook worden de grondstoffen voor de teelt zoveel mogelijk hergebruikt. Niet voor niets is de Tommies-kas erkend als een Groen Label Kas." Het bedrijf verwacht komend voorjaar weer volledig in productie te zijn met de kassen in Someren.
Ook bedrijven als Joosten Growers, Pieter van Gogh en Wim Peters moesten hun kassen opnieuw op laten bouwen. En ook daar voert het optimisme van de tuinder de boventoon. "De kassen worden voorzien van de meest moderne technieken, zullen hoger zijn dan de vorige en worden voorzien van gehard diffuus glas", vertelde Wim Peters na de bouw. "Met die fantastische nieuws gaan we de toekomst vol energie en vertrouwen tegemoet."