Belichting is cruciaal
"Belichting is voor ons een cruciaal onderdeel van het bedrijf", vindt Gert van Straalen. "We willen jaarrond premium tomaten leveren en ik durf te stellen dat het in de winter fysiek onmogelijk is om zonder belichting topkwaliteit tomaten te leveren. Het klimaat in het Mediterrane gebied is hier niet geschikt voor. Jaar na jaar kiezen zowel in Nederland als in het Verenigd Koninkrijk meer retailers en consumenten voor die premium tomaten, voor die smaak. Wij kunnen die premium tomaten leveren. Daar hebben we belichting voor nodig."
"Naast de voordelen van dat je kwaliteit kunt leveren, je klanten behoudt in de winter en beter gebruik maakt van je faciliteiten als kas en elektra, verandert het ook de hele manier waarop je je kas bestuurt", vindt Gert. "Normaal is de kas in de winter treurig. Het is koud en nat, je verkoop licht stil en je bent aan het poetsen. En nu? Nu ga je in de donkere winter vanuit je warme huis naar je warme belichte kas, waar leven is en waar gegroeid wordt. Dat blijft waanzinnig."
Eenvoudiger en uitdagender
Bovendien is de teelt in de winter ook enerzijds eenvoudiger en tegelijkertijd uitdagender. "Je hebt complete controle over het klimaat omdat het koud is buiten. In de zomer ben je afhankelijk van de weersinvloeden, in de winter ben jij de baas. Je hebt minder omstandigheden om mee rekening te houden en daardoor ook geen excuses. Als je het in de winter verpest, ben je gewoon niet goed bezig geweest."
HPS of LED?
Maar wat voor belichting gaat het precies om? Daarover vertelde Gert afgelopen vrijdag in Düsseldorf meer op het Tomato Forum. Hij zette HPS, een hybride systeem en een LED-systeem tegen elkaar af en lichtte zijn persoonlijke voorkeuren toe. "Welk systeem het beste voor een kwekerij is, is voor een groot deel afhankelijk van de elektriciteitskosten. De investeringskosten in LED zijn hoger, maar je verbruik is veel lager. Bij een elektriciteitsprijs onder de 80euro/mw is HPS vaak interessant. Het gaat uiteindelijk om je ROI." Ook de kashoogte (5 meter minimaal voor HPS) en de duurzaamheid van de lampen (de output van LED daalt bij 30.000 uur belchting 10%) en de stuurbaarheid van LED-belichting (verschillende recepten) speelt mee.
Een belangrijk ander punt voor Gert is de soort warmte die HPS-lampen afgeven. "Uiteindelijk draait het bij ons allemaal om de kwaliteit van de tomaten en daarmee ook om de smaak. Daarvoor is calcium in de vruchten van belang. Maar calcium is geen beweegbaar element, is moeilijk te transporteren in de plant. Als er weinig transport in de plant plaatsvindt, vind je ook minder calcium in de vruchten."
Juist door te belichten met HPS, zien ze bij Thanet Earth UK de smaak verbeteren. "LED-lampen leveren nauwelijks warmte. HPS-belichting levert uitstralingswarmte. De plant start de verdamping dankzij deze warmte. Je creëert een generatieve plant en een vitaal klimaat. Daardoor komt het transport binnen de plant op gang en komt het calcium in de vruchten terecht. Daardoor krijg je smaak in je tomaten. En daar draait het om: smaak, smaak en smaak."
Het is niet voor niets dat Thanet Earth UK in Nederland bijna het hele areaal belicht en dat ook Thanet Earth van 24 ha belichting naar 30,5 ha gaat. "Licht is in het Verenigd Koninkrijk ons Unique Selling Point. We zijn de enige in het VK die op deze schaal kwaliteitstomaten kunnen leveren in de winter."
Toekomst LED
Blijft de voorkeur van Gert bij HPS? De toekomst is toch LED? Dat ziet hij ook in. "LED-lampen zullen blijven verbeteren en uiteindelijk zal het de voorkeur krijgen van telers en ook van ons, maar de vraag is wanneer. Nu is het nog veel en veel te duur en de verwachting is ook nog dat de elektriciteitskosten dalen. Dat verandert ook de kosten van belichting en de keuze voor lampen." Hij houdt bovendien nieuwe mogelijkheden in de gaten. "Er worden momenteel plasmalampen ontwikkeld. Die geven bijna geen warmte af en de golflengte is bijna gelijk aan die van de zon. Natuurlijker wordt het niet.. Maar eerst eens zien wat de toekomst brengt."
"Met lampen maken we smaak", besluit Gert. "En met smaak maken we vraag bij de klanten. Voor ons is belichting een essentieel onderdeel van het bedrijf geworden. Zonder belichting zou het bedrijf niet hetzelfde zijn."