"Productie mag nooit boven mensen gaan"

"Productie mag nooit boven mensen gaan. Toch is dat vaak nog het geval. De oorzaken van ongevallen zijn talrijk. Winst gaat boven veiligheid, tijdelijke werknemers krijgen onvoldoende instructies of beheersen het Nederlands onvoldoende." Dat constateert de Inspectie SZW in het jaarverslag 2016. Met twee voorbeelden van arbeidsuitbuiting in het jaarverslag komt de tuinbouw er niet best vanaf.

Het totale aantal arbeidsongevallen kwam in 2016 op ruim 2500. Een toename van 14% vergeleken met het voorgaande jaar. "Het is opvallend dat in 2016 de stijging van het aantal arbeidsongevallen groter was dan de groei van de economie en de bedrijvigheid verklaren."

Champignon
De Inspectie SZW heeft in 2016 ingezet op betere bewustwording over arbeidsuitbuiting - volgens de organisatie een andere prijs die voor de toenemende welvaart werd betaald. "Werkuren die niet werden uitbetaald, uurtarieven die niet kloppen, vergoedingen die ten onrechte werden doorberekend aan werknemers." En daarbij wordt de tuinbouw in het jaarverslag twee keer als voorbeeld gegeven. "Een aansprekend voorbeeld was een champignonbedrijf dat failliet ging aan de juridische gevolgen van arbeidsuitbuiting. Poolse pluksters werkten er onder erbarmelijke omstandigheden, kregen systematisch onderbetaald, maakten veel te lange dagen. Gedrag dat van hardcore criminelen kan worden verwacht. Zij nemen bewust het risico en overtreden de regels."

"Nog nooit zo'n ernstig geval"
De tweede keer dat de tuinbouw uitbuiting op zijn naam kan schrijven, is in het geval van het weigeren van medische zorg aan een slachtoffer van uitbuiting. "Het arbeidsongeval gebeurde tijdens het stomen van grond in een kas. In tuinbouwcomplexen worden stukken grond van ongeveer 15 bij 15 meter luchtdicht afgedekt met zeildoek. Daarna wordt er onder druk stoom in geblazen bij een temperatuur van 100 graden Celsius. Door de druk gaat het zeil bol staan. In het midden komt het doek ongeveer 1 meter omhoog. Onder die druk wordt de grond gesteriliseerd om nare ziektes in planten te voorkomen.Het doek zat in dit geval niet goed vast. Het slachtoffer liep boven over het doek naar de andere kant. Toen hij in het midden stond, scheurde het", staat te lezen in het verslag. "Hij kwam in aanraking met een stoomwolk van 200 graden. 60% van zijn lichaam was verbrand. De baas wilde geen arts of ambulance inschakelen. Een collega zette het slachtoffer af bij de spoedeisende hulp en ging er snel vandoor. Het slachtoffer moest 24 uur per dag en 7 dagen per week klaar staan voor klussen. Hij sliep in de kassen en verbleef illegaal in Nederland. Een zorgcoördinator vertelde dat ze nog nooit zo'n ernstig geval bij de hand had gehad. Het slachtoffer heeft permanent letsel opgelopen.De Inspectie heeft – onder leiding van het Functioneel Parket – een strafrechtelijk onderzoek uitgevoerd. De verdachte is aangehouden en de zaak ligt bij de rechtbank."