Rasontwikkeling
Gisteren, op de open dag van de belichte demo vertelde Alois van Vliet meer over de ontwikkelingen binnen het bedrijf. De afgelopen jaren is er flink geïnvesteerd: in een belichte demokas, maar ook in technieken om het veredelingsproces te versnellen. "Daarin zit een winstpunt", vindt Alois. "Als we 3 generaties per jaar kunnen ontwikkelen tegenover de standaard van 2, kunnen we veel sneller inspelen op de vraag van de markt." Met de intensieve samenwerking met telers wereldwijd, wil het bedrijf de afstand tot de markt verder verkleinen. "We hebben hier veredelaars zitten – die gaan voor genetisch de beste keuze. Telers selecteren veel meer op de fenotypes. Door ze direct allebei te betrekken in het proces, kunnen we de juiste combinatie sneller vinden."
Deze strategie leverde Axia Vegetable Seeds de afgelopen jaren tien nieuwe rassen op. "Twee in de massa, twee in specialties, en twee in het elite segment was sowieso onze wens. Nu zijn het er tien, waarvan vijf nieuwe." Wil het bedrijf dit hoge tempo vasthouden? Michel de Winter licht toe. "De vraag is natuurlijk of een nieuw ras voldoet. We leggen de lat hoog voor onszelf, we willen niet introduceren om maar te introduceren. Er moet een verbetering zijn op groeikracht, op kleur of smaak en de markt moet er klaar voor zijn."
Cees Kortekaas, Alois van Vliet en Michel de Winter op de open dag
Yuri Verbeek aan de slag met de tomaten van Axia Vegetable Seeds. Hij is een oude vriend van Alois, maar wist eigenlijk lange tijd niet veel over de brede toepassingsmogelijkheden van groenten. Dat is nu wel anders.
Nog sneller veredelen
Bij Axia Vegetable Seeds verwachten ze dat veredeling door de opkomst van nieuwe technieken alleen maar sneller zal gaan. "Gene editing", verduidelijkt Alois. Dit is een manier van genetische manipulatie dan met plant-eigen materiaal. Het uiteindelijk resultaat had ook met klassiek veredelen bereikt kunnen worden, alleen gaat het met gene editing veel sneller. "In de VS is dit toegestaan, in Nederland nog niet – maar we verwachten dat dit ook gaat gebeuren. Dat zal de veredeling een enorme vlucht geven." Het bedrijf is in een project met universiteit Yale gestapt, om op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen. "Met dit soort technieken kunnen we bijvoorbeeld meer inzetten op smaak, inhoudsstoffen en gezondheidseigenschappen."
Internationale groei
Nieuwe rassen zijn niet de enige manier waarop het bedrijf groeit. Wereldwijd groeit de verkoop door bestaande klanten, maar ook door nieuwe markten. "In Noorwegen zijn de eerste telers met onze rassen aan de slag gegaan en in Rusland zien we de afname van de vleestomaten groeien." En dan zijn er nog de overnames van het bedrijf. Onlangs is er een Turkse zaadveredelaar overgenomen, waardoor er ook op locatie gestart kan worden met de veredeling van tomaten, paprika, aubergines en komkommers voor de Mediterrane markt, wordt er veredeld in Sicilië en wordt er nog een overname afgerond in de Zuid-Europese markt. Om welk bedrijf het precies gaat, houden de mannen nog even voor zich. "Tot er betaald is", lacht Alois. "Hiermee gaan we naar 155 medewerkers. Dat is wel anders dan de vijf waar we mee begonnen…"
Veel aandacht voor Xandor, Prunaxx en Axxy op de open dag. Xandor gaat in grof tros de strijd aan. "Dankzij betere kwaliteit en een gewastechnisch eenvoudiger product." Dan is er nog Axxy, een iets grovere variant in het middensegment en een aanvulling op Axiradius, die specifiek geschikt is voor de kleinpak. Als derde ook aandacht voor Prunaxx, een pruimtomaat met de karakteristieke roma-vorm.
Iets opvallends bij de bewaarproeven linksonder: De tomaten, geteeld zonder onderstam. "Uiteindelijk, op lange termijn, willen we dat de rassen sterk genoeg zijn om zonder onderstam geteeld te worden. Dan krijg je een gelijkmatiger gewas. Maar nu is het vooral nog om er iets van te leren."
Belichting demo
De update over de groei van het bedrijf werd gedaan op de open dag van de nieuwe belichte demo in Naaldwijk. "Rassen kunnen onder belichting heel anders reageren", verklaart Michel. "En we zien dat inmiddels meer dan 30% van de Nederlandse tomatenmarkt belicht is. Als je telers goed wil informeren over hoe een ras het doet, moet je het ook kunnen laten zien."
Een voorbeeld daarvan is Maxxis. In de traditionele teelt was het ras weinig onderscheidend. "Maar in de belichting doet-ie het juist heel goed. Dat kunnen we wel vertellen, maar we laten het liever zien." Om de potentie van de rassen goed te tonen, wordt er in de demokas bovendien geteeld zoals commerciële telers het ook zouden doen: op het scherpst van de snede. "Je zult een bladrandje hier en daar zien en we werken met een hoge populatie macrolophus – net als in de praktijk. We hebben liever dat een ras door z'n hoeven gaat, dan dat het er perfect bijstaat maar geen goede weergave is. Dan weten telers in ieder geval waar ze aan toe zijn." Onder LED wordt er nog niet veredeld. "We doen wel proeven bij telers onder LED, maar de markt is hier nu nog te klein voor."
Voor meer informatie:
Axia Vegetable Seeds
Cees Kortekaas (e-mail)
Michel de Winter (e-mail)