Aad Sonneveld:
"Komende winter knoop doorhakken over kwekerij"
Aad Sonneveld en zijn toenmalige compagnon startten in 1978 met de groententeelt in Bleiswijk. Die stap was niet heel opvallend: Sonnevelds vader runde ook lang een eigen bedrijf in Pijnacker. "Verantwoordelijk zijn voor je eigen inkomsten, dat zit in mijn genen." In 2004 – Sonneveld scheidde in de tussentijd van zijn compagnon en verhuisde naar een nieuwe teeltlocatie – deden zich twee kansen voor: zijn bedrijf verkopen aan een buurman of opnieuw beginnen met een nieuwe zakenpartner.
Sonneveld koos voor kans nummer 2: hij startte een onderneming met Arno Bross. Een gouden keuze. "Het succes van onze samenwerking is: we respecteren elkaar en laten elkaar vrij in onze specialismen."
Groeiend product
De taken tussen beide eigenaren zijn keurig verdeeld: Bross is verantwoordelijk voor de teelt en Sonneveld regelt zaken als energie, personeel en organisatie. "Daar lag mijn voorkeur en nog steeds. Natuurlijk kijk en luister ik mee als het gaat om de teelt, maar mijn compagnon neemt de teeltbeslissingen." Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Elke zondag neemt Sonneveld een kijkje in de kas. Even kijken hoe het gewas erbij staat. "We zijn niet alleen ondernemers, maar ook hobbyisten. Wat we doen, vinden we namelijk écht leuk. Dat is de liefde voor het bedrijf. Daarbij komt: in de tuinbouw werken we met een groeiend product. Het is geen fabriek."
Met andere ondernemers spart hij regelmatig over de tuinbouw en over ondernemen. Dat doet hij met andere telers – onder meer binnen het bestuur van Van Nature, waarvan Sonneveld voorzitter is – maar ook met bijvoorbeeld adviseurs. "Door te praten met mensen die anders kijken naar de tuinbouw word je een betere ondernemer."
Afscheid
Er komt een moment dat Sonneveld (62) afscheid neemt van zijn bedrijf. Dat klinkt emotioneler dan het – waarschijnlijk – zal zijn, aldus de teler. "Toen we kinderen kregen, gaf een vriend me een gedicht. Dat ging erover dat kinderen niet van jou zijn. Jij mag deel uitmaken van hun leven. Dat is ook zo met een bedrijf. Je moet een keer afscheid nemen, maar daar kijk ik niet tegenop." Sonneveld en Bross hebben er de afgelopen jaren vaker over gesproken: hoe zal die bedrijfsoverdracht eruitzien? Wie krijgt het roer in handen? En wanneer? Onder welke condities? En wat voor opvolger of opvolgers zoeken we eigenlijk?
Keuze maken
Sonneveld: "In de winter van 2017-2018 maken we de keuze: verkopen we het bedrijf of zoeken we opvolgers? Daarop bereiden we ons nu voor en oriënteren we ons breed: zo spreken we met onder meer onze accountant en adviseur." Ze spraken ook met enkele jongeren. "Door de crisis was er lang geen animo bij de jeugd om een bedrijf over te nemen, maar nu neemt dat enthousiasme weer toe. Wat wel een probleem is: jongeren hebben meestal niet het vermogen een bedrijf over te nemen en de banken mogen niet meer alles financieren. Wat je dan kunt bedenken, is dat een opvolger via de exploitatie vermogen opbouwt."
Maar zo ver is het dus nog niet. Het Wilgenbos staat niet te koop. En beide ondernemers bouwen zeker niet af. "We hebben bijvoorbeeld onlangs nog geïnvesteerd in een nieuwe wkk. We blijven dus bouwen aan de toekomst van dit bedrijf."
Nuchter blijven
Sonneveld herkende zijn jongere 'ik' tijdens de gesprekken met de jongeren. "Toen ik begon, was ik 24 jaar. Zo ambitieus als wat. Ik dacht dat ik alles beter wist. Dat was toen een slechte start voor een samenwerking. Maar aan de andere kant: jongeren móeten ambitieus zijn. Anders klopt er iets niet." Hij is zelf ook nog steeds ambitieus, maar op een andere manier. "Ik tel meer mijn zegeningen. Maar het gevoel voor de onderneming is niet veranderd." Hij werkt meer planmatig en is door de wol geverfd. "Door de jaren heen is onze middenprijs hoog en laag geweest. Bij een lage middenprijs moet je geen gekke dingen doen. Je moet nuchter blijven. Jongeren reageren in dat soort gevallen volgens mij gevoeliger."
Sesamstraat
Bovendien is de tijd veranderd, ook wat betreft het ondernemerschap. "Toen ik jong was, werd me gezegd: jij leidt het bedrijf, punt. Dat idee is volledig achterhaald. Tegenwoordig ben je samen met je medewerkers bezig van een bedrijf een onderneming te maken. De onderneming staat dus centraal. En die onderneming wordt geleid door meerdere mensen. Je moet dus specialisten hebben en mensen verantwoordelijkheden geven. Als ondernemer vind ik het belangrijk om de sfeer binnen de onderneming te bewaken. Ik probeer zo veel mogelijk het overzicht te bewaren door bijvoorbeeld koffie te drinken met het personeel, aanvoelen wat er speelt. Eerlijk, duidelijk zijn en een goede sfeer is iets waar ik naar streef. Iedereen in het bedrijf moet hetzelfde gevoel hebben over het resultaat."
Het betekent ook dat kunnen samenwerken belangrijker is geworden. En juist daarop worden jongeren goed voorbereid, vindt Sonneveld. "Een van de jongens, die we spraken, vertelde dat hij op de kleuterschool leerde om samen met andere kinderen blokken te bouwen. En als je Sesamstraat aanzet hoor je ook telkens: Samenwerken. Dat zit er bij onze generatie een stuk minder in."
Fouten maken
Wat bij een mogelijke overname meespeelt: is Het Wilgenbos met een teeltoppervlakte van 7 hectare groot genoeg? Sonneveld: "Ik ben er heilig van overtuigd dat er in de toekomst in de groententeelt niet alleen ruimte is voor mammoetbedrijven van 50 hectare en meer, maar ook voor groentenbedrijven van tussen de 5 en 20 hectare."
Dat heeft voor een groot deel te maken met de kosten. "Ondernemingen van tussen de 5 en 20 hectare kun je leiden met een of twee leidinggevenden en zonder middenkader. Zo'n middenkader kost geld. En dat is een van mijn adviezen aan andere ondernemers: blijf op je kostprijs letten!"
Sonnevelds andere advies aan collega-ondernemers betreft de omgang met jongeren: respecteer dat ze jong en ambitieus zijn en dat ze misschien dezelfde fouten maken als jezelf ooit hebt gedaan. "Natuurlijk zou ik de fouten die ik heb gemaakt niet nóg een keer willen maken. Maar dat kan niet anders en het brengt je anderzijds ook veel. Vier je mislukkingen!"
Kijk ook naar de vlog van Aad Sonneveld: "Je doet jezelf te kort als je denkt alles zelf te kunnen. Familiebedrijven is dan ook een achterhaald verhaal."
Onderneming2026.nl is een initiatief van Coalitie HOT. Coalitie HOT wordt gevormd door Federatie VruchtgroenteOrganisaties, Royal FloraHolland, Rabobank, Ministerie van Economische Zaken, Provincie Zuid-Holland en gemeente Westland.