Marktpositie WKK iets verslechterd, herstel op middellange termijn
Voor de middellange termijn zijn tekenen van marktherstel zichtbaar. De prijzen en daarmee de spark spread verbeteren op de termijnmarkt richting eind 2018. De kolenprijs stijgt ten opzichte van de gasprijs maar de CO2-prijs vertoont echter weinig beweging. Op langere termijn wordt verdere verbetering verwacht van het algemene prijsniveau. Het aandeel duurzaam stijgt in Nederland en de ons omringende landen. Daardoor zullen er meer uren met een lage prijs ontstaan. Maar conventioneel vermogen zal in Nederland en omringende landen afnemen, resulterend in een hogere prijs op uren dat er weinig wind of zon is. Op de korte termijnmarkt doen zich steeds meer momenten met goede prijzen voor.
Marktpositie 2016
Met het sluiten van drie oude kolencentrales zoals besloten in het SER Energieakkoord is het kolenvermogen in 2016 afgenomen ten opzichte van 2015. Desondanks is de spark spread dit voorjaar in een dip geweest. Deze dip hing samen met een zeer lage gasprijs en wellicht enige nawerking van het grote vermogen van kolencentrales in 2015. Vanaf juli 2017 zullen nog eens 2 kolencentrales uit bedrijf genomen worden, samen goed voor 1000 MWe. Hiervan is nog geen verandering in de forward prijzen zichtbaar, maar zal naar verwachting op termijn toch een effect hebben.
Op de korte termijnmarkt doen zich goede momenten voor met een hogere spark spread. WKK's die daarop kunnen inspelen kunnen een hogere marge maken. WKK rendeert met netlevering nog zeer matig, WKK voor eigen gebruik, zoals belichting, heeft nog wel een goede marge.
Marktpositie 2020
Richting 2020 neemt de overcapaciteit in Nederland verder af. Ook in Duitsland neemt de overcapaciteit af door het stopzetten van kerncentrales en bruinkoolcentrales terwijl nieuwbouwplannen op een laag pitje staan. Dat zal vanaf 2018 tot een geleidelijk prijsherstel leiden dat al enigszins in de forward prijzen is terug te zien. Vooral in de kwartalen 1 en 4 zullen de prijzen geleidelijk herstellen, in kwartalen 2 en 3 blijven de piekprijzen (overdag) onder druk door grootschalige opwekking met zonnepanelen.
Investeren in nieuwe WKK voor alleen netlevering is in het algemeen tot 2020 niet rendabel. Met eigen gebruik van elektriciteit uit WKK verbetert de situatie, afhankelijk van de verhouding eigen gebruik en netlevering.
Perspectief 2023
Richting 2023 zal de overcapaciteit in Nederland en Duitsland nog verder afnemen. Import vanuit Duitsland zal afnemen als gevolg van het uit bedrijf nemen van alle kerncentrales ('Atomausstieg' van 2018 tot 2022) en zal mogelijk zelfs leiden tot momenten met export naar Duitsland. Ook in Frankrijk is sprake van het uit bedrijf nemen van oude kerncentrales, terwijl in het Verenigd Koninkrijk nieuwbouw-plannen uitgesteld worden.
In Nederland zal de vraag door economisch herstel en elektrificatie toenemen en de CO2 prijs zal na 2020 onder aanpassing van het handelssysteem stijgen. Er wordt een grotere spreiding van elektriciteitsprijzen verwacht, vooral in Q1 en Q4 zal de spark spread dan verbeteren. In Q2 en Q3 zal de prijsvorming sterk worden beïnvloed door een groot aanbod van stroom uit zonnepanelen. Toch blijven er ook momenten met goede prijzen in Q2 en Q3 op dagen met weinig zon en wind en/of lage rivierwaterstanden (koelwater t.b.v. elektriciteitscentrales). In combinatie met een verbeterde opbrengst door inzet van flexibel en snel vermogen op de korte termijnmarkt zal dit de rentabiliteit van (flexibele) WKK doen toenemen. Ook in 2023 is investeren in WKK met netlevering nog steeds geen interessante investering.
Bron: Kas als Energiebron