Sterke prijsstijgingen voor Hongaarse teeltgrond
In 2014 liep de overgangsperiode voor liberalisering van de markt voor teeltgrond af die aan Hongarije werd gegeven na toetreding tot de Europese Unie in 2004. Gedurende de overgangsperiode was het voor niet-Hongaren zeer beperkt mogelijk en alleen onder voorwaarden landbouwgrond te verwerven. Met de overgangsperiode werd Hongarije de mogelijkheid gegeven de markt voor landbouwgrond geleidelijk te laten aansluiten op de gemeenschappelijke EU markt en geen ernstige verstoring te veroorzaken van de sociaal economische structuur op het Hongaarse platteland.
Na afloop van de overgangsperiode in 2014, introduceerde Hongarije nieuwe wetgeving die restricties stelt aan het verwerven van teeltgrond. Om te voorkomen dat Hongaarse telers financieel buitenspel werden gezet door stijgende grondprijzen als gevolg van buitenlandse investeerders (Roemenië werd hierbij vaak als voorbeeld genoemd: de geliberaliseerde grondmarkt heeft daar geleid tot exponentieel stijgende grondprijzen), werd via restricties, onder andere op het terrein van vestiging, beschikking van agrarische kwalificaties, zelfstandig bewerken van teeltgrond en het uitsluiten van juridische rechtspersonen teeltgrond te bezitten, liberalisering van teeltgrondbeleid zoveel mogelijk uitgesteld. De restricties hebben geleid tot discussies met de Europese Commissie; het stellen van restricties bij landbouwgrondbeleid is mogelijk zolang dit proportioneel en niet discriminerend is, de EC is van mening dat de huidige wetgeving hieraan niet volledig voldoet en te veel belemmeringen opwerpt voor het vrij verkeer van kapitaal, goederen en diensten.
De geïntroduceerde wetgeving heeft niet alleen geleid tot een discussie met de Europese Commissie, maar ook tot sterk stijgende prijzen voor landbouwgrond als gevolg van het beperken van de markt voor teeltgrond. Dit komt naar voren uit de jaarlijkse analyse van de markt voor landbouwgrond door de Hongaarse OTP bank. Kromp de markt voor landbouwgrond in 2014 al met een derde van de omzet, in 2015 was deze krimp met 50 procent nog sterker. Een kleiner aanbod ging gepaard met sterk stijgende prijzen (+14 procent) en resulteerde in een gemiddelde prijs van een hectare landbouwgrond van 888.000 HUF. Het betreft hier een landelijk gemiddelde, per regio kan dit bedrag sterk verschillen. Bekes, Fejer, Gyor-Moson-Sopron en Tolna zijn de regio's met de hoogste gemiddeldes (circa 1,15 miljoen HUF per hectare), de regio Nograd kent het laagste gemiddelde (circa 480.000 HUF). Onderstaand figuur geeft het overzicht van de prijzen per district. Per sector zijn er ook verschillen. Een hectare akkerland kost gemiddeld 934.000 HUF, bosgrond 650.000 HUF, grasland 376.000 HUF, boomgaard 1,5 miljoen HUF en wijngaard 1,8 miljoen HUF.
OTP Bank verwacht dat de sterk stijgende prijzen in 2016 zullen continueren, ook als gevolg van het Hongaarse programma "landbouwgrond voor de Hongaarse boer". Met de introductie van restricties wilde Hongarije het verwerven van landbouwgrond financieel bereikbaar houden voor de kleine Hongaarse boer, maar met de sterk stijgende hectare prijzen sinds de introductie rijst echter de vraag of de restricties niet marktverstorend werken.
Bron: Agroberichten Buitenland