Innovatie moet voedselverspilling tegengaan
'Slimme verpakking verraadt versheid van voeding
Op welke manier is deze verpakking vernieuwend?
"Momenteel gaan consumenten af op de indicatieve houdbaarheidsdatum op de verpakking. Wij ontwikkelen momenteel een verpakking met sensoren. Die vangen selectief de vluchtige componenten op die micro-organismen produceren. Daardoor wordt ingestraald licht anders gebroken, wat ervoor zorgt dat je kan nagaan welke componenten in welke concentratie aanwezig zijn. Aan de hand van de samenstelling van deze componenten kunnen we de aanwezigheid van micro-organismen inschatten en dus de versheid van het product bepalen. Het gebruik van deze technologie kan ervoor zorgen dat er minder voedsel verspild wordt."
Wordt er veel voedsel verspild?
"Een derde van het voedsel dat wereldwijd geproduceerd wordt gaat verloren, wat neerkomt op 1,3 miljard ton per jaar. In Europa gaat 92 miljoen ton voedsel per jaar verloren. Dat is 179 kilogram per persoon per jaar. In België ligt het verlies zelfs een stuk hoger. De huishoudens staan in voor 42% van het verlies en in de landbouw en de verwerkende industrie gaat 39% verloren. De overige verliezen vinden we terug bij consumptie buitenshuis (14%) en retail (5%). Wij focussen ons onderzoek vooral op verliezen in de huishoudens en retail. We willen via conserveringstechnieken de houdbaarheid verlengen zodat er minder producten worden weggeworpen."
Over welke voedingsproducten gaat het dan vooral?
"Het gaat vooral over microbiologische versproducten: de kort houdbare producten die je vooral vindt in het koelvak. We doen onderzoek naar bewaring van vleeswaren, gerookte vis, sauzen, kant-en-klaar maaltijden en gesneden groenten. Het verlies is hier een stuk groter omdat de korte tijd om te consumeren snel overschreden wordt."
Op welke manier kan de conservering nog verbeterd worden?
"Het verhaal is dubbel. Enerzijds willen we voedselverspilling reduceren, anderzijds is er de druk om zo weinig mogelijk conserveringsmiddelen en additieven te gebruiken. Supermarkten dwingen bedrijven commercieel om geen additieven te gebruiken en zo weinig mogelijk conservering toe te passen maar ze willen een lange houdbaarheid hebben. Dat is een contradictie en dus bijna onmogelijk."
"Consumenten willen ook geen gesteriliseerde producten meer. Jaar na jaar daalt de vraag naar conserven, terwijl verse gesneden groenten in aandeel winnen. Daarnaast kan ook de juiste verpakking de houdbaarheid van voedingsmiddelen aanzienlijk verlengen, maar consumenten houden niet van te veel verpakking. Een individueel verpakte komkommer lijkt bijvoorbeeld overbodig, maar als je weet dat het de houdbaarheid met 10 dagen kan verlengen blijkt dit wel zinvol: het gaat voedselverlies significant tegen. Het is belangrijk dat we de consument beter informeren over het feit dat conserverende technieken, zoals de verpakking of het toevoegen van bepaalde additieven, een belangrijke troef zijn om voedselverliezen tegen te gaan. Hier moet nog aan gewerkt worden."
"Wat wij doen is het effect van verschillende factoren zoals de zuurtegraad, wateractiviteit, verpakkingsatmosfeer, enzovoort op de houdbaarheid kwantificeren. We verzamelen data aan de hand van experimenten in het labo en maken vervolgens modellen om de houdbaarheid onder specifieke omstandigheden te voorspellen. Op die manier kunnen we omstandigheden creëren die de houdbaarheid significant kunnen verlengen zonder toevoeging van additieven of zeer geavanceerde verpakkingstechnieken."
"Bij kant-en-klare maaltijden kan je een aantal manipulaties verrichten om de houdbaarheid te verlengen, maar bij andere producten zoals verse groenten zijn de mogelijkheden heel gelimiteerd. Bij verse groenten is de verpakking bijna het enige waar je iets kan aan doen. Je kan zorgen dat in de verpakking een optimale atmosfeer aanwezig is met een klein beetje zuurstof en CO2 om de aerobe ademhaling te vertragen. We werken eraan om de samenstelling nog beter te krijgen."
Welke rol speelt de temperatuur?
"Temperatuur is erg belangrijk. Bij 4°C kan je iets 50% langer bewaren dan bij 7°C. Dat is een enorm verschil. Of een product 6 dagen goed blijft of eerder 9 dagen is naar voedselverliezen heel belangrijk. Als de ideale temperatuur gecombineerd wordt met andere factoren kan de bewaartijd nog veel meer verlengen en dat is wat we proberen te doen."
Is de verpakking met sensoren al op de markt?
"Deze verpakking is nu 2 jaar in ontwikkeling maar het zal nog minstens 5 jaar duren vooraleer het op de markt komt. Het is de bedoeling dat men in de supermarkt de sensoren kan inlezen en later zou de consument dit ook eventueel kunnen doen bijvoorbeeld in zijn koelkast. Omdat de sensoren een soort microchip zijn die werken met lichttechnologie en geen elektriciteit nodig hebben blijft de kostenprijs gering. Deze methode is veelbelovend."
Bron: Universiteit Gent