Lekker Hollands! Of toch niet?
Nieuwe expo vertelt wat elke Nederlander over zijn voeding moet weten
Hollandser dan stamppot en koffie kan het niet worden, denken veel mensen. Toch brachten ontdekkingsreizigers de aardappel ooit mee uit Zuid-Amerika, komen boerenkool en andijvie meer dan de helft van het jaar per schip uit het buitenland en hebben we ons dagelijkse bakkie koffie te danken aan brutale scheepslieden van de VOC, die de koffieplant vanuit Arabië naar onze voormalige kolonie Indonesië smokkelden. Veel producten zijn zó 'Nederlands' geworden, dat we ons vaak niet meer realiseren dat maar liefst negentig procent van al het eten op ons bord vanuit de hele wereld per schip naar Nederland is gekomen.
Kleurrijk restaurant
In de tentoonstelling 'De wereld op je bord' spelen bezoekers een spel waarin zij ontdekken wat alle Nederlanders zouden moeten weten over de herkomst van koffie, cacao, aardappelen, specerijen, rijst, pinda's, sinaasappelen en bananen. Bezoekers schuiven aan bij kleurrijk gedekte eettafels in een gezellig restaurant. Van daaruit 'varen' ze met een reuzeschip als pion over een wonderlijke, levensgrote wereldkaart. De expositie, die alle zintuigen prikkelt, is ontworpen door niemand minder dan Erly Brugmans, bekend van het decor van kinderprogramma Sesamstraat.
Van Gogh
Een van de topstukken in de tentoonstelling is het schilderij 'Stilleven met aardappels' door Vincent van Gogh. Nog nooit eerder toonde het Maritiem Museum een schilderij van zijn hand. Daarnaast struinen bezoekers langs de rijk gevulde voorraadkasten met eeuwenoude VOC-kaarten, scheepsmodellen, historische kookboeken en zeldzaam keukengerei. Ze lezen persoonlijke verhalen, verzamelen unieke recepten en ruiken de geuren van de wereldkeuken.
Scheepvaart als ontdekker, transporteur en bewerker
Ontdekkingsreizigers uit de 15e eeuw brachten met hun schepen producten mee van hun reizen die hier voorheen niet waren, zoals aardappelen, tomaten en maïs. Ook immigranten stapten in Nederland van boord en introduceerden andere gebruiken, recepten en eetgerei. Zo raakten de Indische rijsttafel, Chinese restaurants, de nootmuskaatrasp en het koffieservies hier ingeburgerd. Inmiddels wordt veel van het ooit hier gebrachte voedsel ook in Nederland geproduceerd. Rijst, koffie, specerijen en veel groente- en fruitsoorten komen echter nog steeds, of een gedeelte van het jaar, van overzee omdat deze producten hier vanwege het klimaat of andere omstandigheden niet kunnen groeien. De scheepvaart speelt niet alleen een rol in het vervoer, maar ook bij het bewaren van het eten. Speciale koelschepen brengen het rijpingsproces van de banaan tot stilstand zodat deze zo vers mogelijk hier komt en vanaf de fruitschaal direct eetbaar is. Sinaasappelen worden binnen 24 uur na de pluk in Brazilië geperst, geconcentreerd tot pulp en naar Nederland verscheept waar het weer wordt aangelengd tot sinaasappelsap.
Het Maritiem Museum Rotterdam bedankt Lidl, Verstegen en Bram Ladage voor hun financiële bijdrage aan de familietentoonstelling 'De wereld op je bord'.
De expositie is te zien tot 7 september 2016.