Nederland gebruikt al eeuwen gastarbeiders. In de Gouden Eeuw bestond een groot deel van de bevolking van Amsterdam uit gastarbeiders, later volgden Duitse boeren die het gras in de duinen maaiden en Turken en Marokkanen in de tweede helft van de vorige eeuw. Tegenwoordig zijn het vooral Oost-Europeanen die naar Nederland komen om te werken. In zijn speech schetste Frank Jansen, student aan de HAS, deze geschiedenis van de arbeidsmigratie in Nederland.
Gerard Koolen, directeur van Lugera, vertelt over A1 verloning.
Oost-Europese uitzendkrachten
Gerard Koolen, directeur van uitzendbureau Lugera, ging hier op door en gaf een toelichting op de zogenaamde A1 verloning, een Europese instelling. De landen in Oost-Europa zullen volgens Gerard in de komende tien jaar sneller groeien dan de Nederlandse. Bedrijven kunnen een graantje meepikken van die groei.
Dankzij de EU bestaat er onder andere een vrij verkeer van arbeid binnen de Unie. Daardoor kan in principe iedere inwoner van een lidstaat over de grens werk zoeken; een onderwerp dat vooral rond Oost-Europese uitzendkrachten regelmatig voor de nodige ophef zorgt. De EU heeft echter een aantal lijnen getrokken, en wie binnen die lijntjes kleurt, werkt legaal.
A1 verloning
A1 verwijst naar een document van de EU dat aangeeft dat de uitzendkracht volgens de Europese richtlijnen werkt en uitgezonden wordt. Een op het oog ingewikkelde constructie, die er in de basis op neerkomt dat bijvoorbeeld een Slowaakse uitzendkracht uitgezonden wordt naar Nederland via een uitzendbureau in Slowakije. Daarbij wordt de loonbelasting betaald aan de Nederlandse fiscus, en de sociale lasten worden afgedragen in Slowakije. Dat heeft het voordeel dat de uitzendkracht goedkoper is, maar er zijn wel een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden.
Alfred Griffioen en Judith de Leede van Alliance Experts.
In de eerste plaats moet het uitzendbureau de hoofdactiviteit in Oost-Europa hebben. Dat betekent dat een filiaal van een Nederlands bedrijf openen in Oost-Europa niet voldoende is; dit valt onder schijnconstructies. Daarnaast worden er eisen gesteld aan de uitzendkracht en de werkgever.
Win-win situatie
Voor betrokken landen en de uitzendkracht zijn er ook voordelen, weet Gerard. Om bij het eerder gebruikte voorbeeld te blijven, een uitzendkracht uit Slowakije heeft de zekerheid aanspraak te kunnen maken op sociale voorzieningen in Slowakije, maar hij heeft gemiddeld ook een hoger netto besteedbaar inkomen. Daarnaast ontvangt de Nederlandse schatkist wel de loonbelasting maar hoeft geen sociale uitkeringen te betalen en Slowakije ontvangt doordat de werknemer in het buitenland werkt meer sociale bijdragen, maar hoeft minder uit te keren.
Advies bij stap over de grens
Om zaken te doen in Oost-Europa is het wel belangrijk een strategie uit te stippelen. Judith de Leede en Alfred Griffioen van Alliance Experts vertelden over vragen die een bedrijf zichzelf moet stellen voordat ze de stap over de grens maken. Wat heb je een buitenlandse partner te bieden? Het is voor hen makkelijker om met landgenoten te handelen. Met wie ga je samenwerken? Gebruik in de voorbereiding je netwerk om informatie te verzamelen en contacten te leggen. En maak een profiel zodat je weet wat je zoekt in een partner.
In principe zijn er drie niveaus waarop samengewerkt kan worden; distributie, investering in productontwikkeling en investering in productie. Voor deze drie heeft Alliance een checklist met standaard punten. Maar het is ook belangrijk om te onderzoeken hoe afdwingbaar een contract is. In sommige landen biedt een bankgarantie of een depot meer zekerheid dan een contract.
Tot slot enkele open deuren, die nog altijd de handel kunnen verstoren. Ten eerste de taal. Zeker de oudere generatie in Oost-Europa spreekt geen Engels, maar heeft wel de touwtjes in handen. Ten tweede: wees niet te direct in de communicatie. Om een enig krediet op te bouwen bij een afnemer zijn minstens 15 succesvolle leveringen nodig.