"Marcel Schuttelaar: "Elke dag tomatendag"
"Je moet flexibel zijn in ons vak. Dit voorjaar hebben we besloten het eten van groenten en fruit groter te maken. Dus was het woensdag, Hakdag. Maar toen ik net op weg naar Giessen het bericht kreeg dat de directeur ziek thuis zat, gelijk een nieuwe bestemming gevonden. Bij Koppert Cress vroegen ze me mee te gaan naar een meeting van #SamenSterk. Een nieuw opgerichte stichting met als eerste doel omzetverlies te voorkomen door de Russische groenten boycot. In de demokwekerij in Honselersdijk waren ruim 20 tuinders, handelaren en vertegenwoordigers van de veilingen samen gekomen. Rob Bal, directeur van een van de grootste Nederlandse tomatenbedrijven, RedStar, nam ons mee in een vurig betoog.
Sinds vier dagen was hij een publieke bekendheid. Vrijdag voor het eerst bij elkaar met de eigen marketingmensen. In een weekend stichting, logo, site en Facebook pagina in het leven geroepen en de story de media ingeslingerd. Hij was verbijsterd over de enorme respons. Onder het motto #SamenSterk roepen de tuinders onze bevolking op vooral Nederlandse tomaten, paprika's, komkommers en andere groenten te kopen. Als teken van solidariteit met onze telers. Geïnspireerd door gelijksoortige initiatieven in het buitenland.
Het begeleidende pr bureau keek een beetje bezorgd toen ik binnenkwam. In het begin van mijn carrière als pr-man reageerde ik ook altijd een beetje allergisch op de aanwezigheid van concurrerende bureaus. De pr man hield een betoog over tientallen communicatiemiddelen die ingezet zouden kunnen worden om de consument op te roepen solidair te eten. Leuke ideeën, maar het leek me allemaal een beetje veel om succesvol te zijn. En om nu alle tomaten van zo'n sticker te voorzien…?
Mijn buurman aan tafel, marketing directeur van Koppert Cress, was er duidelijk over: "Richt je op de vooruitstrevende foodservice en probeer daar afzetcampagnes te creëren. Denk vanuit de consument. En vergeet niet, het gaat over gezonde producten, waar de gemiddelde consument veel te weinig van binnenkrijgt."
Ik vond het knap zoals de publiciteit bespeeld was. Maar er was door de hectiek weinig visie op het vervolg. In de discussie bleek dat de afzetbelangen van de aanwezigen een lastige drempel vormden voor collectief optreden. En er was dat rafelige randje nationalistisch eigenbelang. De consument was er voor de afzet en de supermarkt als doorgeefluik. Ik was benieuwd waar dit zou eindigen. Kortom, enkele adviezen gegeven – weg van dat nationalisme, richt je op de positieve aspecten, en leg het fundament voor de lange termijn – en mijn diensten aangeboden.
Via, via kreeg ik de rondzendmail van de Stichting. In de tone of voice was wel wat koerswijziging te bespeuren. Doel was nu "het aansporen van de Nederlandse consument om te kiezen voor onze groenten en fruit en er meer van te consumeren." En onder het kopje 'nationalisme': "We moeten echter voorzichtig zijn en niet te veel neigen naar nationalisme, simpelweg omdat we allemaal internationale belangen hebben.."
Rob Bal baalde van het radio interview van Ruud Huurne, de directeur Agro van de Rabobank. Die had zich negatief uitgelaten over het initiatief, terwijl veel Rabomensen toch heel positief waren. Ruud was bezorgd dat dit initiatief schadelijk kon zijn voor de positie van de agrofoodsector in het buitenland. Als de Duitsers een beetje hetzelfde gaan doen, hebben we er immers pas echt een afzetprobleem bij. Daar valt absoluut niet tegen op te eten.
Het werd dit weekend snel complex. In de Volkskrant stonden enkele artikelen, waaronder een column van Frank van Kalfshoven die uitlegde dat het vreemd is dat de overheid juist risicovol ondernemen gaat belonen. Hoe vervelend het ook is, dit soort zaken hoort volgens hem tot de gewone bedrijfsrisico's. Jos de Boer, winterpeenteler, was het met hem eens: "Op een dag krijgen die mensen vanzelf weer trek in winterpenen uit Westwoud." In andere media werd toegelicht dat de sector, ook zonder boycot, forse problemen zou hebben met de prijs. Dit door geweldige overproductie, een bekend issue wat al jaren speelt. En vervolgens werd het nog wat ingewikkelder door de uitlatingen van LTO in het journaal. De supermarkten zouden stunten met groenten en fruit en daardoor mee werken om de prijs onderuit te halen. Terwijl iedereen dacht dat ze daarmee juist de consumptie ondersteunden. Waarbij het natuurlijk onzichtbaar is of dat voor 'fair price' gebeurt.
Kortom, hier gaan we meer van horen. Op radio en televisie wordt de burger opgeroepen een tomaatje meer te eten. Als de tuinders verstandig zijn buigen ze de koers zo snel mogelijk om naar gezamenlijke promotie van de consumptie van groenten en fruit. Zoals weer bleek uit ons Duurzaamheidkompas eten we daar veel te weinig van en dat al decennia lang. Daarbij kan het geen kwaad ook te wijzen op de voordelen van lokaal en het seizoen. Het lijkt me verstandig voor de tuinders zich daarbij wat meer te verplaatsen in de consument, want die is het stadium 'afzetkanaal' al jaren ontgroeid. En voor de media heet de zomerluwte voortaan 'tomatentijd'. Een goede zaak voor de groenten en fruitconsumptie; elke dag tomatendag."
Voor meer informatie:
Schuttelaar & Partners
Zeestraat 84, 2518 AD Den Haag
E-mail: info@schuttelaar.nl
Telefoon: 070 – 318 44 44
http://www.schuttelaar.nl/columns/tomatentijd_#samensterk